ارتودنسی چند دندان و تیکه ای

ناهنجاری های دهان و دندان همیشه شامل مشکلات گسترده نمی باشد و در برخی موارد ممکن است فقط دو یا چند دندان به دلایل مختلفی دچار ناهنجاری باشند. همین تعداد کم دندان که نامرتب باشند. ظاهر و چهره فرد را دچار تغییر می کنند و مشکلاتی را در صحبت کردن و یا غذا خوردن ایجاد می کنند. پس نیاز است که برای درمان آنها اقدام شود. خیلی از مراجعین این سوال را مطرح می کند که آیا ارتودنسی چند دندان ممکن است؟ بله امکان پذیر است. از آنجایی که هزینه ارتودنسی کامل دندان ها بالاست و ناهنجاری محدود به چند دندان می شود، با روش های مختلف ارتودنسی که مناسب ناهنجاری و نامرتبی دندان مورد نظر باشد، درمان انجام می شود. در ادامه برخی روش های ارتودنسی تیکه ای را مرور می کنیم.

ارتودنسی تیکه ای چیست؟

در ارتودنسی کامل تمام دندان های فک بالا، فک پایین یا هر دو فک توسط تجهیزات ارتودنسی تحت درمان قرار می گیرند، اما در ارتودنسی تیکه ای استفاده از تجهیزات ارتودنسی محدود به چند دندان خاص در یکی از فک ها می شود. اصلی ترین دلیل انجام این ارتودنسی برای اصلاح طرح لبخند می باشد و دلایل پزشکی و درمانی نیز با خود به همراه دارد.

برای ارتودنسی تیکه ای از بریس های کامل استفاده نمی شود. به جای آن بریس های جزیی که توسط متخصص ارتودنسی طراحی و آماده سازی می شود برای دندان های نامرتب به کار گرفته می شود. تفاوتی از نظر ظاهر و ساختار بین بریس جزیی و بریس کامل نیست اما بریس های جزیی فقط چند دندان را می پوشانند.

بریس های جزئی مانند بریس های کامل چندین نوع دارند و متخصص با توجه به شرایط استفاده از یک روش را توصیه می کند.

هدف از ارتودنسی چند دندان

زمانی که مشکلات دندان، فک و دهان گسترده نباشد و ناهنجاری محدود به دو دندان جلویی، دندان نیش یا دندان های کناری باشد، متخصص ارتودنسی با کمک روش های مختلف و انجام ارتودنسی تیکه ای، نامرتب بودن دندان ها را برطرف می کند تا هم چهره فرد زیباتر شود و دارای لبخندی دلنشین تر گردد و هم اینکه در زمان خوردن غذا، خوراکی و میوه فشار کمتری به دندان ها وارد شود. از طرفی اصلاح دندان نامرتب کمک می کند که عمر دندان ها نیز بیشتر شود.

از ارتودنسی تیکه ای برای درمان ناهنجاری های مختلف مانند اپن بایت، کراس بایت، فاصله دار بودن، زاویه دار بودن دندان، آندربایت، بهم ریختگی دندان ها و … در تعداد دندان محدود می توان استفاده کرد.

مهمترین مزیت های انجام ارتودنسی برای چند دندان

زمانی که نیاز به انجام ارتودنسی کامل برای همه دندان ها نباشد، متخصص استفاده از ارتودنسی تیکه ای را تجویز می کند. این نوع درمان در تعداد دندان کم مزیت های بسیار مهمی را ارائه می کند که فرد با هزینه کمتری نسبت به ارتودنسی کامل می تواند به آنها دست پیدا کند. مهمترین مزایای ارتودنسی تیکه ای عبارتند از:

• کوتاه تر بودن دوره درمان نسبت به ارتودنسی کامل
• ایجاد طرح لبخند زیبا بر روی چهره فرد
• استفاده از بریس جزیی برای دندان های دارای مشکل
• پرداخت هزینه کمتر برای درمان نسبت به ارتودنسی کامل
• انجام ارتودنسی در زمانی کوتاه تر در مطب دکتر

بیشتر مطالعه کنید: مراحل انجام ارتودنسی دندان کدامند؟

ارتودنسی دو دندان جلویی

در مواردی ممکن است تنها ناهنجاری موجود در دو دندان جلویی فرد باشد. برای این مشکل می توان از ارتودنسی تیکه ای استفاده کرد و درمان را فقط برای دندان های جلویی به کار برد. زمانی که دندان های جلویی دارای ویژگی های زیر باشند متخصص برای فرد ارتودنسی دو دندان جلویی را تجویز می کند.

• قرار گیری دو دندان روی همدیگر
• انحراف و کج بودن دندان های جلوی به سمت بیرون یا داخل
• عقب تر بودن یا جلوتر بودن دندان های جلویی فک بالا نسبت به سایر دندان ها
• وجود فاصله غیر طبیعی بین دو دندان جلویی

فرم و ظاهر دو دندان جلویی تاثیر زیادی در زیبایی دهان و چهره فرد دارد. همچنین اگر ناهنجاری موجود در این دندان ها درمان نشوند فرد با مواردی مانند افزایش احتمال شکستگی و پوسیدگی دندان ها، مشکل در جویدن و عملکرد سیستم گوارش، مشکل در صحبت کردن، ایجاد تغییر در حالت فک و … مواجه خواهد شد.

نحوه ارتودنسی تیکه ای دو دندان جلو

برای دو دندان جلو نمی توان از ارتودنسی ثابت استفاده کرد. در ارتودنسی ثابت یک سیم کوتاه برای دندان ها استفاده می شود که وقتی تعداد دندان ها زیاد است قدرت بالاتری را اعمال می کند ولی برای دو دندان نمی توانند نیروی مناسبی را اعمال کنند. بنابر این بازدهی مناسبی نخواهند داشت.

گاهی نیاز است که از ارتودنسی چند دندانه ثابت و شش ماهه برای دندان های جلویی استفاده شود. همچنین می توان برای مشاهده نشدن براکت ارتودنسی از ارتودنسی نامرئی نیز استفاده کرد.

ارتودنسی دو دندان جلویی حالت خرگوشی

حالت خرگوشی زمانی است که دو دندان جلویی فک بالا نسبت به سایر دندان ها هم ردیف نیستند و جلوتر قرار دارند. این نوع ناهنجاری یکی از حالت های مختلفی است که برای دو دندان جلویی می تواند پیش بیاید و بهترین درمان آن انجام ارتودنسی تیکه ای چند دندانه است. سایر دندان های کناری کمک می کنند تا متخصص ارتودنسی بتواند نیروی بیشتری به دو دندان جلویی وارد کند و درمان آنها را انجام دهد.

ارتودنسی شش دندان جلو

منظور از شش دندان جلو، محدوده ای است که در زمان لبخند زدن فرد، قابل مشاهده می باشند. در مواردی که فرد درخواست ارتودنسی زیبایی دارد، متخصص این محدوده را مد نظر قرار می دهد. معمولا جنبه درمانی این نوع ارتودنسی کم می باشد و بیشتر با هدف مرتب کردن دندان های طرح لبخند استفاده می شود. برای این نوع  ارتودنسی هم می توان از براکت های ثابت استفاده کرد و هم اینکه با کمک ارتودنسی متحرک تا مقدار زیادی درمان را انجام داد.

ارتودنسی دندان ‌های فک بالا

ارتودنسی تیکه ای فک بالا تا مقدار زیادی با ارتودنسی شش دندان هم پوشانی دارد و برخی افراد برای انجام همزمان ارتودنسی و زیبا کردن طرح لبخند خود به صورت تیکه ای فقط فک بالا را تحت ارتودنسی قرار می دهند. در این روش متخصص ارتودنسی با توجه به شرایط بیمار و نوع ناهنجاری ها در فک بالا، با کمک یکی از روش های ارتودنسی ثابت، ارتودنسی نامرئی و ارتودنسی متحرک، درمان را انجام می دهد.

با انجام ارتودنسی در یک فک نمی توان هر ناهنجاری را از بین برد و باید توجه داشت مواردی مانند آندربایت یا اوربایت فقط با ارتودنسی دو فک بر طرف می شوند.

ارتودنسی دندان ‌های فک پایین

در موارد بسیار محدودی ممکن است متخصص تشخیص دهد که فرد فقط نیاز به ارتودنسی در فک پایین دارد. دندان های فک پایین به صورت معمول دیده نمی شوند. اما اگر کج بودن یک دندان مانند نیش پایین در خوردن غذا مشکل ایجاد کند یا دندان های جلویی در صحبت کردن فرد اختلال وارد کنند، نیاز است که ارتودنسی تیکه ای در فک پایین انجام شود.

ارتودنسی دندان های نیش

ساختار دندان انسان در دسته پستانداران، از الگوی مشخصی پیروی می کند که دارای ۴ عدد دندان نیش می باشد. دو عدد دندان در فک بالا و دو عدد دندان در فک پایین با تاج متفاوت نسبت به سایر دندان ها، به عنوان دندان نیش شناخته می شوند. از جمله ناهنجاری های دندانی در افراد کج بودن یک یا چند عدد دندان نیش می باشد.

زمانی که فردی دارای دندان نیش کج و نا مرتب است علاوه بر اینکه ظاهر دندان های او دچار تغییر می شود با مشکلاتی نیز روبرو می شود که می تواند زخم شدن زبان یا کنار دهان باشد یا مشکل در جویدن غذا یا خراب شدن زود هنگام دندان ها.

ناهنجاری دیگری که در مورد دندان نیش ایجاد می شود، دندان نیش نهفته است که تحت تاثیر فک کوچک ایجاد می شود.

برای رفع تمام این ناهنجاری ها متخصص ارتودنسی انجام درمان ارتودنسی تیکه ای ثابت را برای مراجعه کننده پیشنهاد می کند و با انجام آن کمک می کند دندان نیش با سایر دندان ها همراستا شود.

بهترین روش ارتودنسی تیکه ای چیست؟

همان طور که ارتودنسی کامل چندین روش دارد، ارتودنسی تیکه ای نیز به چندین روش قابل اجرا می باشد. از جمله ارتودنسی ثابت، ارتودنسی پشت دندانی و نامرئی، ارتودنسی متحرک و … که متخصص با توجه به نوع دندان، محل دندان، شدت ناهنجاری مناسب ترین روش را توصیه می کند. روش ارتودنسی تیکه ای ثابت، در بیشتر موارد بالاترین بازدهی را ایجاد می کند و پر کاربردترین نوع ارتودنسی تیکه ای نیز می باشد.

ممکن است برای فردی استفاده از پلاک های شفاف بهترین نوع ارتودنسی باشد تا در ظاهر او تغییری ایجاد نشود.

مراقبت های لازم در زمان استفاده از بریس جزئی

میزان مراقبت و حساسیت نسبت به بریس های جزئی در ارتودنسی تیکه ای بسیار اهمیت دارد. این بریس ها به توسط همه دندان ها نگهداری نمی شوند، به همین دلیل امکان شکستگی و جدا شدن آنها بیشتر است. با رعایت برخی نکات و مراقبت ها می توان از ایجاد حادثه برای ارتودنسی تیکه ای جلوگیری کرد و نتیجه درمان بهتری را دریافت نمود:

• از خوردن غذاها و خوراکی های سفت و چسبنده به شدت خود داری کنید.
• تا حد امکان غذاها و نوشیدنی هایی که دارای رنگدانه هستند را از برنامه غذایی خود حذف کنید.
• در زمان شستشوی دندان مسواک را عمودی به سطح دندان فشار ندهید.
• برای نظافت دهان و دندان از نخ دندان استفاده کنید.
• در صورت مشاهده هرگونه شکستگی یا خارج شدن سیم براکت ها، سریعا به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

طول درمان ارتودنسی تیکه ای

در میان مزیت هایی اشاره شد که طول درمان این نوع ارتودنسی کمتر از درمان ارتودنسی کامل است. به همین دلیل خیلی از افراد استقبال بیشتری از ارتودنسی تیکه ای دارند. اما با توجه به اینکه نوع ناهنجاری، محل ناهنجاری، تعداد دندان های نامرتب، شدت ناهنجاری و … بین افراد متفاوت است نمی توان طول درمان مشخصی را برای همه ارتودنسی های تیکه ای تعیین کرد. به طور میانگین طول درمان برای این نوع ارتودنسی بین ۳ تا ۶ ماه طول می کشد. در صورتی که درمان ارتودنسی کامل بعضا تا بیشتر از دو سال هم به طول می انجامید.

از جمله عوامل دیگری که بر روی طول درمان اثر گذار است می توان به سن مراجعه کننده، تراکم دندان ها، وضعیت جسمانی فرد و … اشاره کرد.

بیشتر مطالعه کنید: طول درمان ارتودنسی دندان چقدر است؟

هزینه ارتودنسی دندان جلو

برای انجام آن نیاز به تجهیزات ارتودنسی کمتری وجود دارد و در زمان کمتری بر روی دندان بیمار و مراجعه کننده نصب می شود. این عوامل باعث می شود که هزینه کلی آن از ارتودنسی کامل کمتر باشد. با این حال برای تمام ارتودنسی های تیکه ای نمی توان قیمت واحد و مشخصی را تعیین کرد. چرا که عوامل زیر بر روی قیمت اثر گذار می باشند:

• محل دندان مورد نظر برای ارتودنسی
• نوع ناهنجاری دندان ها
• شدت ناهنجاری دندان ها
• نوع ارتودنسی مورد استفاده برای درمان
• سن بیمار و مراجعه کننده
• تعداد دندان هایی که باید درمان شوند
• تجربه و سابقه متخصص ارتودنسی
• محل کلینیک و سطح تجهیزات آن