کش ارتودنسی یا همان الاستیک، در کنار بریس ها و سیم های دستگاه ارتودنسی ثابت، نقش مهمی در بهبود و صاف کردن دندان ها ایفا می کند. این الاستیک ها، که بین براکت های نصب شده روی دندان های فک بالا و پایین قرار می گیرند، به آنها فشار وارد می کنند و منجر به تغییر جهت و اصلاح موقعیت آنها می شوند.
کش ارتودنسی، ناهنجاری هایی مثل اوربایت، آندربایت، دیپبایت و سایر نقص ها را درمان می کند. با استفاده از الاستیک ارتودنسی، مدت زمان درمان کاهش می یابد.
کاربرد کش ارتودنسی چیست؟
الاستیک های ارتودنسی به دلایل مختلفی استفاده می شوند. این کش ها به قرار گرفتن دندان ها در موقعیت صحیح و مناسب کمک می کنند. گاهی اوقات، بریس ارتودنسی به تنهایی قادر به تغییر موقعیت دندان و درمان برخی از ناهنجاری های دهان و دندان نیست که در این حالت، برای کمک به روند درمان از کش ارتودنسی استفاده می شود.
کش های ارتودنسی به طور کلی برای اصلاح دندان های نامنظم و بهبود موقعیت فک استفاده می شوند. وقتی دندان ها بی نظمی شدیدی دارند و فک ها در موقعیت مناسب قرار ندارند، کش های ارتودنسی به عنوان یک راه حل درمانی مطرح می شوند.
جنس الاستیک ارتودنسی از چیست؟
کش های ارتودنسی، از مواد لاتکسی یا غیرلاتکسی ساخته می شوند. کش های لاتکسی رایج ترین نوع کش های ارتودنسی هستند، اما برخی افراد نسبت به لاتکس حساسیت دارند که می توانند از نوع غیر لاتکسی استفاده کنند و معمولا تا ۲۴ ساعت قدرت کشش خود را حفظ می کنند.
انواع الاستیک ارتودنسی کدام اند؟
روش های مختلف برای دسته بندی الاستیک ارتودنسی وجود دارد. یکی از این روش ها از نظر نحوه اتصال است، که به صورت زیر دسته بندی می شود:
۱- کش ارتودنسی در کلاس ۱:
در این روش، کش از دندان آسیاب فک بالا به سمت دندان نیش فک پایین نصب می شود. با استفاده از این کش، ارتودنتیست می تواند فاصله بین دندان ها را کاهش دهد.
۲- کش ارتودنسی در کلاس ۲:
در این روش، کش از دندان نیش بالا به دندان های جلو متصل می شود. با استفاده از این نوع کش، فک راحت تر به سمت جلو و عقب حرکت می کند.
۳- کش ارتودنسی مثلثی در کلاس ۲:
در این نوع، سه عدد از دندان های فک درگیر می شوند که به حرکت فک به سمت جلو و عقب کمک می کند. کش ارتودنسی ابتدا از دندان نیش بالا به سمت دندان آسیاب کوچک فک پایین می رود و سپس به دندان آسیاب بزرگ متصل می شود.
۴- کش ارتودنسی در کلاس ۳:
در این روش، کش ها را از دندان نیش پایین به دندان آسیاب بالا وصل می کنند. این روش به تغییر حرکت دندان ها به سمت جلو و عقب کمک می کند.
۵- کش ارتودنسی مثلثی در کلاس ۳:
این روش در مواقعی استفاده می شود که فک بالا عقب تر از فک باشد. در این روش، کش ارتودنسی از دندان نیش پایین به سمت دندان آسیاب کوچک بالا کشیده می شود و در نهایت به دندان آسیاب بزرگ بسته می شود.
۶- کش ارتودنسی در روش چهار گوش:
در این روش، برای مرتب شدن دندان ها دو دندان از فک بالا و دو دندان از فک پایین به هم بسته می شوند.
بیشتر مطالعه کنید: ارتودنسی دندان کودکان چگونه است؟
۷- کش های میدلاین:
این کش از سمت دندان های بالا به سمت دندان های پایین در جهت عکس ردیف دندانی متصل می شود. این اتصال خاص باعث می شود که دندان ها و فک به صورتی طبیعی تر و هماهنگ تر شکل بگیرند.
۸- کش های ارتودنسی وی شکل دندانی:
در این روش، دندان هایی که کجی بیش از حدی دارند، با کش ارتودنسی به شکل حرف V به یکدیگر متصل می شوند و باعث مرتب شدن دندان ها می شوند.
۹- کش‌های ارتودنسی کراس بایت:
در صورتی که بیمار مشکلات کراس بایت داشته باشد، از کش های خاصی برای درمان این مشکل استفاده می شود. کش ها از داخل ردیف بالا به سمت دندان ها در فک پایین می روند و آن ها را به یکدیگر متصل می کند.
۱۰- کش های ارتودنسی مثلثی قدامی:
برای رفع مشکلات اپن بایت، از کش های مثلثی قدامی استفاده می شود. این کش ها از فک بالا به سمت فک پایین می رود و به دندان آسیاب کوچک بسته می شوند.
همچنین، الاستیک ارتودنسی نظر کاربرد به دو دسته تقسیم می شوند.
۱- نوع اول، کش ارتودنسی O-Ring است. این نوع کش روی هر براکت قرار می گیرد و وظیفه نکهداشتن سیم ها در شیار براکت را دارد. رنگ های مختلف این کش ها برای جذابیت و توجه بیماران بخصوص کودکان طراحی شده اند. کش ارتودنسی O-Ring معمولا به عنوان نگهدارنده ی سیم ارتودنسی در براکت استفاده می شود. این نوع کش کوچک است و به صورت جداگانه برای هر براکت استفاده می شود.
۲- نوع دوم، کش ارتودنسی رابربند است. این نوع کش ارتودنسی تقریبا بزرگتر از کش ارتودنسی O-Ring است. از این نوع کش برای اعمال فشار به فک استفاده می شود تا بایت اصلاح شود. کش ارتودنسی رابربند نیز در رنگ های متنوع تولید می شود.
مزایای استفاده از کش ها در ارتودنسی چیست؟
کش ارتودنسی یکی از روش های پر کاربرد و موثر در درمان مشکلات فک و دندان است. استفاده از این محصول در روند درمان بیماران، تاثیر زیادی دارد و مزایا ویژه ای برای بیماران به همراه دارد.
یکی از مزایای بارز کش ارتودنسی، این است که به سادگی قابل مشاهده نیستند. این به این معناست که کش های ارتودنسی نسبت به سایر تجهیزات ارتودنسی کمتر قابل رؤیت هستند. این امر باعث می شود بیماران اعتماد به نفس بیشتری در زمان درمان داشته باشند.
کش های ارتودنسی انعطاف پذیر هستند، به این معنا که می توانند با حرکات دهان و فک بیمار سازگار شوند. تعویض و برداشتن کش های ارتودنسی نیز بسیار آسان است. بیماران می توانند آن ها را به راحتی تعویض کنند.
یکی دیگر از مزیت های مهم کش های ارتودنسی این است که قیمت آن ها نسبت به سایر ابزارها بسیار مناسب است.
بیشتر مطالعه کنید: انواع نگهدارنده های ارتودنسی کدام اند؟
معایب استفاده از کش ها در ارتودنسی چیست؟
استفاده از کش های ارتودنسی ممکن است برخی معایب را به همراه داشته باشد. برخی مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد و ناراحتی: هنگام قرار دادن کش ها در دهان، ممکن است درد و ناراحتی کوتاه مدتی احساس شود. این مشکلات معمولا در طی چند روز اول بعد از قرار دادن کش ها رخ می دهند و به مرور زمان کاهش می یابند.
- زخم ها و تحریکات: کش ها ممکن است بافت های داخل دهان را تحریک کند و باعث ایجاد زخم ها و جوش های کوچک شود. این مشکل نیز با گذر زمان و سازش دهان با کش ها بهبود می یابد.
- خطر آسیب دیدگی: استفاده نادرست از کش ها می تواند به ریشه دندان ها آسیب وارد کند. برای جلوگیری از این مشکل، حتما باید دستورالعمل های پزشک را رعایت کنید و فشار مناسب را روی کش ها اعمال کنید.
در نهایت، برای داشتن نتایج بهتر و جلوگیری از عوارض ناخواسته، همواره به توصیه ها و راهنمایی های پزشک خود توجه کنید و نکات بهداشتی را رعایت کنید.
مراحل استفاده از الاستیک ها چیست؟
استفاده از الاستیک های ارتودنسی، به نوع مشکلات دندانی و نظر ارتودنتیست درمان کننده بستگی دارد. در ادامه، مراحل استفاده از کش ارتودنسی را بطور کلی شرح خواهیم داد:
- نصب براکت ها: در ابتدا، بر روی دندان ها براکت قلاب دار نصب می شود.
- انتخاب کش: پس از نصب براکت ها، ارتودنتیست معالج نوع و اندازه کش های مناسب را تعیین خواهد کرد.
- بسته شدن کش ها: پس از انتخاب کش های مناسب، کش ها بین براکت ها و دندان های مربوطه بسته خواهند شد.
- تعویض کش ها: کش ها نیاز به تعویض دوره ای دارند تا از افت کیفیت و انعطاف آن ها جلوگیری شود. مدت زمان تعویض کش ها و فرکانس تغییر آنها بستگی به نیازهای درمانی شما دارد و توسط ارتودنتیست معالج تعیین می شود.
مدت زمان استفاده از کش ارتودنسی چقدر است؟
معمولا متخصصین توصیه می کنند که در طول ۲۴ ساعت روز از الاستیک های ارتودنسی استفاده کنید. حتی در هنگام خوردن نیز بهتر است از کش ها استفاده کنید، زیرا در این زمان دندان ها به طور سریع تر حرکت می کنند.
باید در نظر داشته باشید که کش ها را در زمان خواب، ورزش و بازی نیز نباید از دهان خود بیرون بیاورید. تنها هنگام مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و قرار دادن کش های جدید و در موارد استثنایی برای خوردن غذا می توانید آنها را درآورید. درآوردن و قرار دادن دوباره کش های ارتودنسی به صورت مداوم تقریبا مانند این است که از آنها هیچ استفاده ای نکرده اید.
تغییر ضخامت کش ارتودنسی چه تاثیری بر درمان ارتودنسی دارد؟
اگر فکر می کنید با دو برابر کردن الاستیک ها، حرکت دندان هایتان سریع تر خواهد شد، این یک تصور نادرست است.
در واقع، افزایش الاستیک ها بدون توصیه دندانپزشک می تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند جوش ها و آسیب به دندان ها و بافت های اطراف شود. بنابراین، توصیه می شود دستورالعمل پزشک خود را رعایت کنید و الاستیک ها را به طور منظم و با فشار مناسب استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: مراقبت های دوران ارتودنسی چیست؟
الاستیک ارتودنسی هر چند وقت یکبار باید تعویض شود؟
کش های ارتودنسی باید به طور منظم تعویض شوند. معمولا، بسته به قدرت و ضخامت کش، باید آن ها را ۳ تا ۴ بار در روز عوض کنید.
در طول زمان کش ها قدرت خود را از دست می دهند و نیاز به تعویض دارند. بنابراین، لازم است که همیشه بسته ای از کش های ارتودنسی را در دسترس داشته باشید.
بر اساس نظر بسیاری از متخصصین، مدت زمان کلی استفاده از یک کش ارتودنسی حدود ۱۲ ساعت است.
مرحله بعد از کش ارتودنسی چیست؟
پس از آن که دندان ها به جایگاه صحیح خود رسیدند و شکل خوبی به خود گرفتند، دندانپزشک در یک جلسه، براکت ها و سیم های ارتودنسی را از دندان ها جدا می کند. این فرآیند غیردردناک و ساده است و به طور معمول در یک نوبت انجام می شود.
بعد از این مرحله، بیمار برای تثبیت وضعیت دندان های خود نیاز به مراجعه منظم به دندانپزشک خود بین ۶ ماه الی ۲ سال دارد. این به منظور بررسی و اطمینان حاصل کردن از این است که نتایج درمان به خوبی حفظ شده اند و هیچ انحرافی در مکان قرارگیری دندان ها رخ نداده باشد.
آیا استفاده از الاستیک ارتودنسی درد دارد؟
استفاده از کش ارتودنسی ممکن است باعث ناراحتی و درد در فک و دهان شود. اما نگران نباشید، این درد به صورت طبیعی است و پس از چند روز کمتر خواهد شد و سپس به طور کامل از بین خواهد رفت. برای کاهش این درد، مهم است که به صورت توصیه شده از کش های ارتودنسی استفاده کنید و روند استفاده از آنها را قطع نکنید.
تا چه مدت باید از کش ارتودنسی استفاده کرد؟
باید توجه داشت که هر بیمار ممکن است نیازهای متفاوتی داشته باشد. بنابراین، مدت زمان استفاده از کش ها برای حرکت دندان ها و فک ها ممکن است بین بیمارهای مختلف متفاوت باشد و چند هفته تا چند ماه زمان ببرد. همچنین، همکاری بیمار در استفاده صحیح از کش ها در مدت زمان استفاده از آن نقش مهمی دارد.
چه کسانی می توانند کش ارتودنسی رنگی داشته باشند؟
الاستیک ارتودنسی رنگی معمولا توسط کودکان استفاده می شود. بزرگسالان هم اگر از لیگاشور استفاده کنند، معمولا لیگاشور شفاف و رنگی را انتخاب می کنند.
آیا هر کسی که ارتودنسی می کند باید از کش نیز استفاده کند؟
استفاده از الاستیک در درمان ارتودنسی برای همه افراد لازم نیست. فقط افرادی که دندان های نامنظم دارند و همچنین مشکل ناهمانگی بین فک ها دارند (وقتی که فک ها با هم همپوشانی طبیعی ندارند) نیاز به استفاده از کش دارند. در غیر این صورت، الاستیک لازم نیست.
آیا در ارتودنسی دیمون نیز از این کش ها استفاده می شود؟
براکت های دیمون به طور مستقل بسته می شوند و باعث می شوند سیم ارتودنسی در محل خود قرار بگیرد. بنابراین، نیازی به استفاده از کش ها در ارتودنسی دیمون نیست.
