دنداپزشک عمومی و متخصص ارتودنسی هر دو در حوزه ی دندانپزشکی کار می کنند اما نوع فعالیت انها باهم تفاوت دارد. دندانپزشک عمومی طیف گسترده از خدمات مانند عصب کشی، پرکردن، کشیدن دندان و .. را انجام میدهد اما متخصص ارتودنسی فقط روی اصلاح ناهنجاری های دندان و فکی تمرکز دارد؛ همچنین از ابزار های تخصصی ارتودنسی مانند هدگیر و براکت ها استفاده می کنند.
پس برای ناهنجاری های دندان نمی توان از دندانپزشک عمومی کمک گرفت. زمانی که یک متخصص به انجام درمان اقدام می کند به مراتب بازدهی و نتیجه بهتری فراهم می شود. برای اینکه بهتر به اهمیت این مسئله پی ببریم بهتر است تفاوت دندانپزشک و متخصص ارتودنسی را با تعریف تخصص هر کدام و خدمات درمانی که ارائه می دهند، مرور کنیم.
دندانپزشک کیست؟
دندانپزشک که از آن به عنوان دندانپزشک عمومی نیز یاد می شود، با قبولی در آزمون دندانپزشکی و گذراندن دوره ۶ ساله دندانپزشکی می تواند به ارائه خدمات دندانپزشکی بپردازد.
معمولا دندانپزشک در حوزه های تخصصی به ارائه خدمات نمی پردازد و درمان های عمومی دندانپزشکی را انجام می دهد.
برخی از خدمات دندانپزشک عبارت است از معاینه دوره ای دندان ها، آموزش نکات بهداشتی و خدمات درمانی به مراجعین، ارائه خدماتی مانند کشیدن دندان، جراحی دندان، عصب کشی و پر کردن دندان، درمان دندان قروچه، انجام لمینت و ….
بیشتر مطالعه کنید: تکنولوژی دیجیتال چه نقشی در دندانپزشکی دارد
مهمترین وظایف دندانپزشک
دندانپزشک عمومی خدماتی را ارائه می کند که شامل موارد زیر می شوند:
- انجام معاینات اولیه، چکاپ کامل بیمار، تشخیص بیماری های زمینه ای مرحله اول مانند سرطان
- ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی در زمینه جلوگیری از پوسیدگی دندان، عفونت لثه، دندان درد، خرابی دندان و …
- تجویز عکس برداری برای مواردی که نیاز به تشخیص دقیق و درست می باشد.
- مشاهده عکس ها و ارائه خدمات درمانی و در صورت نیاز معرفی بیمار به متخصص
- کشیدن دندان های پوسیده یا دندان عقل
بیشتر بخوانید: ارتودنسی نامرئی برای کودکان
- عصب کشی و پرکردن دندان ها
- نصب روکش و سایر ونیرها از جمله لمینت، کامپوزیت و …
- تجویز دارو برای شرایط مختلف مشکلات دندانی از جمله درد دندان
- جرم گیری و سفید کردن دندان ها
- ارائه مشاوره به خانواده ها برای مراقبت و بهداشت دهان و دندان کودکان
ارتودنتیست کیست؟
یکی از تخصص های رشته دندانپزشکی می باشد که پیش نیاز آن گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی است. دوره عمومی دندانپزشکی ۶ سال به طول می انجامد و فارغ التحصیلان دندانپزشکی با شرکت در آزمون های تخصصی گرایش خود را انتخاب می کنند. یکی از این آزمون ها، آزمون تخصصی ارتودنسی می باشد. دندانپزشکانی که در این آزمون قبول شوند دوره تخصصی ارتودنسی را به مدت ۴ سال خواهند گذراند.
متخصص ارتودنسی به صورت تخصصی به درمان ناهنجاری های دهان، دندان و فک می پردازد و با کمک درمان ارتودنسی مشکلات تکلم، غذا خوردن، تنفس، فرم نامناسب دندان ها و … را که ناشی از نامرتب بودن دندان ها است برطرف می کند.
متخصص ارتودنسی در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان ناهنجاری های دهان و فک فعالیت می کند و توانایی استفاده از تجهیزات ارتودنسی مانند براکت ها، بریس ها و … را دارا می باشد.
مهمترین وظایف ارتودنتیست
متخصص ارتودنسی وظایف و خدماتی را ارائه می کند که مهمترین آنها شامل موارد زیر می شود:
- انجام معاینات اولیه دهان، فک و دندان
- تشخیص بیماری و ناهنجاری های دندانی و فک
- تجویز تصویر برداری برای تشخیص دقیق تر نوع ناهنجاری و شدت آن
- تشخیص بیماری هایی مانند دندان نیش نهفته
بیشتر بخوانید:ارتودنسی دندان نهفته به چه صورت است
- نصب تجهیزات ارتودنسی شامل بریس، براکت، دستگاه ارتودنسی و ….
- توصیه های مناسب به بیمار برای انتخاب روش مناسب ارتودنسی
- ارائه مشاوره کامل در مورد خدمات ارتودنسی به مراجعه کننده
- پیگیری و انجام معاینات در طول درمان برای بیمار
- تهیه قالب ارتودنسی
- برداشتن بریس های ارتودنسی بعد از اتمام درمان
بیشتر بخوانید: آیا ارتودنسی درد دارد
تفاوت دندانپزشک و متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست)
اطلاع از تفاوت های دندانپزشک و متخصص ارتودنسی کمک می کند انتخاب بهتری برای مسیر درمان داشته باشیم و به نتیجه بهتری از درمان دست پیدا کنیم. مواردی که این دو با هم تفاوت دارند شامل موارد زیر می شود:
دندانپزشک یک مدرک عمومی است که در زمینه تشخیص، معاینه، مراقبت و نگهداری از دندان برای تمام سنین فعالیت می کند. ارتودنسی یک مدرک تخصصی است که به صورت ویژه و انحصاری در زمینه درمان ارتودنسی به ارائه خدمات می پردازد و درمان ناهنجاری های دندان و فک را انجام می دهد.
دندانپزشک عمومی مواردی مانند جرم گیری، عصب کشی، سفید کردن دندان، کشیدن دندان و مواردی از این دست را انجام می دهد و مهارت های تخصصی نصب دستگاه ارتودنسی را آموزش ندیده است. متخصص ارتودنسی در عین حال که می تواند خدمات دندانپزشک عمومی را ارائه کند، به طور تخصصی با ناهنجاری های دهان و دندان آشنایی دارید، می تواند آنها را تشخیص دهد، روش درمان ارتودنسی را انتخاب کند و با تسلط کامل بر روی تجهیزات ارتودنسی درمان را کامل کند.
دندانپزشک عمومی حتی در مواردی که مراجعه کننده آشنا و فرد نزدیک به خود باشد را نیز به متخصص ارتودنسی معرفی می کند تا بالاترین سطح رضایت درمان حاصل شود.
متخصص ارتودنسی در زمینه پیشگیری از ناهنجاری های دهان و دندان نیز توانایی دارد و می تواند به مقدار زیادی با ارائه خدمات به کودکان و نوجوانان در سنین کم مانع بروز ناهنجاری های شدید تر شود. پزشک عمومی توانایی مناسبی در این زمینه ندارد.
متخصص ارتودنسی از تجهیزات روز ارتودنسی و روش های نوین اطلاع کامل دارد و تخصص خود را بروزرسانی می کند.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی نامرئی دندان چیست
آیا دندانپزشکان می توانند ارتودنسی انجام دهند؟
ممکن است در موارد محدودی دندانپزشک خدمات اولیه ارتودنسی را به بیمار ارائه دهد. این در شرایط خاص اتفاق می افتد و نشان دهنده آن نخواهد بود که دندانپزشک توانایی کامل ارائه خدمات ارتودنسی را به صورت تخصصی دارد.
ارائه خدمات ارتودنسی محدود به متخصص ارتودنسی یا ارتودنتیست می باشد، چرا که علاوه بر گذراندن دوره تخصصی ارتودنسی، با طی کردن آموزش های لازم و داشتن تجربه بالا در انجام ارتودنسی، موفق ترین درمان ها را برای فرد انجام می دهد.
شاید فرآیند ارتودنسی یک درمان روتین و مشخص به نظر بیاید اما باید بدانید که روش های درمانی گسترده ای دارد و تنوع خدمات در این تخصص بالاست. همچنین تشخیص دقیق نوع ناهنجاری، شدت ناهنجاری و اینکه با چه روشی می توان آن را درمان کرد از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر دندانپزشک ارتودنسی انجام دهد، فقط روش معمول آن را به صورت پیش فرض ممکن است برای ناهنجاری خاص استفاده کند. در صورتی که متخصص ارتودنسی پیش نیازها را می داند، نیاز به کشیدن دندان را در صورت لزوم، تجویز می کند، از نگهدارنده استفاده می کند و تعیین می کند کدام روش ارتودنسی باید استفاده گردد.
آیا ارتودنتیست ها باید ابتدا دندانپزشک باشند؟
از نظر تحصیلی بله، همه ارتودنتیست ها ابتدا باید دوره دندانپزشکی عمومی را طی کنند و بعد از اتمام آن برای آزمون تخصص ارتودنسی شرکت کنند. اما از نظر تجربه کاری و فعالیت در حوزه ارتودنسی برای همه کشورها قانون یکسانی وجود ندارد. برخی سازمان های بهداشتی در کشورهای گوناگون، الزام دارند که قبل از ورود به تخصص ارتودنسی، دندانپزشک دو سال سابقه فعالیت در حوزه دندانپزشکی عمومی را داشته باشد.
تجربه مناسب ارتودنتیست در زمینه دندانپزشکی عمومی کمک می کند تا در کار خود مسلط تر باشد. برای مثال گاهی نیاز است قبل از ارتودنسی به دلیل تراکم بالا دندان فرد کشیده شود. اگر ارتودنتیست سابقه پزشک عمومی را داشته باشد به راحتی می تواند کشیدن دندان را انجام دهد و خدمات کامل تری به بیمار ارائه کند.
