در ارتودنسی به علت وجود براکت‌ها، تغییرات فیزیکی در دهان به وجود می آید به بیانی دیگر دستگاه های ارتودنسی می‌توانند فضای داخل دهانی را کاهش دهند و بر حرکت زبان تأثیر منفی بگذارند، بنابراین ممکن است هنگام صحبت کردن یا تلفظ کلمات خاص متوجه مشکلات جزئی شوید. البته جای نگرانی نیست چرا که این تغییرات در کلام برای مدت کوتاهی وجود دارد و با گذشت زمان بهبود می یابد. زمان بهبود برای هر فرد متفاوت است اما بصورت کلی می توان گفت در بازه زمانی چند هفته تا یک ماه این تغییرات بطور کامل رفع می گردد.
برای تسریع در روند بهبود می توانید یک کتاب را بردارید و با صدای بلند آن را خوانده و کلمات را بصورت کامل تلفظ کنید.
تاثیر ناهنجاری های فک و دندان بر روی گفتار و تکلم
اردتودنسی تاثیرات جزئی و موقتی بر صدا و گفتار دارد اما این امر مانع از این نمی شود که در اصلاح ناهنجاری های فک و دندان به این درمان رجوع نکنیم. این نوع ناهنجاری ها تاثیرات قابل توجهی بر گفتار و تکلم افراد دارند. موقعیت صحیح قرار گرفتن دندان در دهان و ورود مناسب هوا موجب می شود تا گفتار واضح باشد. به عنوان مثال افرادی که بین دندان هایشان فاصله باشد در ادای برخی حروف مانند «س» و یا «ز» با سختی روبرو هستند و هنگام صحبت کردن صدای سوت مانندی از دهان خارج می شود. در اصطلاحات پزشکی به این نوع اختلال لیسپ (Lisps) گفته می شود که به دلایل متفاوتی در فرد رخ می دهد که یکی از شایع ترین موارد مکیدن انگشت کودک در دوران ابتدایی زندگیش شناخته می شود و عملکرد نوک زبان به گونه ایست که بجای چسبیدن به سقف دهان به دندان های جلو در بالا برخورد می کند.
درباره انواع بایت های دندان و ناهنجاری ها بیشتر بخوانید
از دیگر ناهنجاری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کوچک بودن فک و کمبود فضا برای حرکت زبان و چرخش آن
- زیاد بودن دندان ها و تورم لثه ها و در نتیجه بوی بد دهان
- عدم همپوشانی بین دندان های پیش بالا و پایین
تاثیر ارتودنسی روی تکلم چقدر است؟
همانطور که پیش تر بیان شد هر گونه عدم هم ترازی و ناهنجاری در فک و دهان موجب می شود که در گفتار و تکلم فرد مشکلاتی ایجاد شد. بنابراین نمیتوان از تاثیر ارتودنسی روی تلکم جهت رفع ناهنجاری ها غافل شد.
اختلالات گفتاری بیشتر به دلیل ناهنجاری های فک و دهان ایجاد می شود، بنابراین افراد مبتلا به این اختلال نمی توانند بسیاری از حروف یا کلمات را به درستی تلفظ کنند. خبر خوب این است که همه این اختلالات را می توان با ارتودنسی درمان کرد، زیرا می تواند آنها را به شیوه ای مناسب و روشمند درمان کند. وقتی شروع به صحبت کردن می کنید، لب ها و زبان باید به طور همزمان کار کنند تا از طریق کنترل جریان هوای خارج از دهان، کلماتی تشکیل شوند. بیشتر صداها زمانی ایجاد می شوند که زبان شما در پشت دندان قرار می گیرد. به عبارت ساده، اگر دندان های شما نامناسب باشد، بدون شک بر نحوه تلفظ کلمات یا بیان صداهای خاص تأثیر منفی می گذارد.
در ادامه به جنبه های مثبت و منفی ارتودنسی بر روی تکلم آشنا می شویم:
جنبه منفی ارتودنسی بر روی تکلم
تاثیرات منفی ارتودنسی بر روی تلکم معمولا موقتی و کوتاه مدت است و علت آن این است که فرد هنوز به وجود سیم ها و بریس ها در دهان خود عادت ندارد، بنابراین با مرور زمان فرد به با شرایط جدید تطبیق پیدا می کند.
بطور کلی برای بیان برخی از آثار منفی موقتی ارتودنسی میتوان به تغییرات در سرعت و یا وضوح تکلم اشاره نمود.
بیشتر بخوانید: درمان بیرون زدگی دندان ها و لب
مورد بعدی عدم انطباق پذیری با شرایط است که برخی افراد احساس حالت تهوع پیدا می کنند و یا در روزهای اولیه زبان خود را به براکت ها می زنند. احتمال ایجاد زخم در لب یا زبان به دلیل بازی کردن یا تکان دادن زیاد و کشیدن به براکت ها وجود دارد که با این زخم ممکن است صحبت کردن فرد تحت تاثیر قرار بگیرد.
تغییر مثبت ارتودنسی بر روی گفتار
همانطور که پیش تر اشاره شد ارتودنسی نه تنها تاثیرات منفی بلند مدتی ندارد بلکه موجب ایجاد تغییر مثبت بر روی گفتار می شود چرا که مشکلات در گفتار را تا میزان بسیار مطلوبی از بین می برد در این بخش به برخی از تغییرات مثبت اردتونسی بر روی گفتار اشاره شده است.
- اصلاح هم ترازی دندان ها و فک ها
- تسهیل گفتار و سخنوری
- کاهش خستگی در طول صحبت کردن
- بهبود عملکرد تنفس و تقویت عضلات تنفسی
- افزایش قدرت صدا و کنترل بیشتر بر روی تولید صدا
بیشتر بخوانید: کراس بایت دندان چیست
در مجموع، بهبود ارتودنسی می تواند موجب بهبود کیفیت کلام فرد و تقویت مهارت های گفتاری شود بنابراین این امر می تواند به بهبود ارتباطات کلامی، بیان احساسات و سهولت در تکلم و سخنوری منجر گردد.
چگونگی تاثیر ارتودنسی در رفع مشکلات گفتاری
ارتودنسی یک شاخه از علم فیزیوتراپی است که به بررسی و درمان اختلالات تکلم و گفتار می پردازد. در این بخش به چگونگی تاثیر ارتودنسی در رفع مشکلات گفتاری پرداخته می شود:
- بهبود تلفظ و آوای واژه ها: ارتودنسی تکنیک ها و تمرین های خاصی را برای تقویت عضلات دهان، لب، حنجره و زبان انجام می دهد که منجر به بهبود تلفظ و آوایش واژه‌ها می‌شود.
- افزایش قدرت و کنترل عضلات گفتاری: تمرینات اردتونسی قدرت و کنترل عضلات درگیر در گفتار را بهبود می بخشد که به تبع آن مشکلات تکلم و گفتار کاهش می‌یابد.
- بهبود تنفس و آواسازی: ارتودنسی به بهبود الگوی تنفس و کنترل آوا سازی کمک می کند که بر روانی و کیفیت گفتار تأثیر مستقیم دارد.
- افزایش اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی: درمان ارتودنسی به طور غیرمستقیم موجب بهبود اعتماد به نفس و توانایی برقراری ارتباط اجتماعی در افراد با مشکلات گفتاری می شود.
آیا ارتودنسی صدا را تغییر می دهد؟
سوالی که معمولا مطرح می شود آن است که آیا اردتودنسی صدا را تغییر می دهد در پاسخ باید گفت که ارتودنسی به طور کلی تغییر چشمگیری بر روی صدا نخواهد گذشت و در مراحل اولیه درمان به علت آن که فرد هنوز به وجود براکت و سیم ها در دهان خود عادت ندارد تغییرات جزئی در صدا حاصل می شود که این تغییرات بعد از گذشت چند روز بر طرف خواهد شد. بنابراین افراد نباید نگران این موضوع بعد از انجام درمان ارتودنسی باشند.
ارتودنسی تاثیری بر روی کیفیت صدا، تن صدا و … نخواهد داشت و تنها در روزهای اولیه ممکن است فرد در ادا کردن برخی حروف راحت نباشد. حتی می توان در نقطه مقابل بیان کرد که با برطرف شدن ناهنجاریهای فک و دهان، شرایط صحبت و تکلم بهتر می شود و صدای فرد حالت رسا و واضحی پیدا می کند.
حرف زدن صحیح با ارتودنسی
برای اینکه از همان ابتدای درمان صحیح صحبت کردن را تمرین کنید و تلفظ حروف ناقص انجام نشود، می توانید برخی تمرینات و نکات را رعایت کنید. مهمترین آنها عبارتند از:
- تمرین تلفظ صحیح کلمات : با ضبط کردن صدای گفتاری خود، سعی کنید بعد از ارتودنسی حروف را کامل و صحیح تلفظ کنید. زمانی که صدای خود را گوش دهید متوجه می شوید کدام حروف را ناقص و غیر صحیح تلفظ کرده اید.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی دندان ایمپلنت شده
- استفاده از موم ارتودنسی : برخورد زبان و لب ها به براکت ها و سایر اجزای ارتودنسی عامل زخم و ترس می شود، به گونه ای که فرد سعی می کند با کنترل حرکت زبان حرف بزند و این بر روی تلفظ اثر می گذارد. برای جلوگیری از این مشکل می توان از موم ارتودنسی استفاده کرد تا زبان به بریس های ارتودنسی برخورد نکند.
- آرام و شمرده حرف بزنید: در روزها و هفته های اول بعد از ارتودنسی سعی کنید، آهسته، آرام و شمرده حرف بزنید تا کنترل بیشتری بر روی صحبت کردن خود و شرایط موجود دهان داشته باشید.
- صبور و بدون استرس باشید: در صورتی که دچار مشکل در صحبت کردن هستید، دچار استرس و عجله نشوید، چرا که تند حرف زدن یا استرسی حرف زدن شرایط را وخیم تر می کند و صحبت شما ناقص می شود. با آرامش و شمرده حرف زدن می توان تسلط کاملی روی تکلم صحیح داشت.
کدام نوع ارتودنسی بیشترین تاثیر را بر روی گفتار و صدا دارد؟
ارتودنسی انواع متفاوتی دارد که از بین آن ها می توان به ارتودنسی ثابت، متحرک، سرامیکی، فلزی، دیمون، لینگوال و ارتودنسی نامرئی و … اشاره کرد که بسته به نظر پزشک و یا متخصص می توان از هر یک از این روش ها استفاده کرد.
ارتودنسی لینگوال یا نامرئی در میان انواع ارتودنسی بیشترین تاثیر را بر روی تکلم و صحبت کردن فرد می گذارند، چرا که براکت ها در پشت دندانها و در قسمت داخلی دهان نصب می شوند و سطح تماس زبان با براکت ها به مقدار قابل توجهی افزایش پیدا می کند.
