درمان ارتودنسی در انواع مختلف آن از جمله ارتودنسی معمولی یا ارتودنسی نامرئی، جز محبوب ترین درمان های سلامتی و یا زیبایی به حساب می آید که برای دندان و فک استفاده می شود. مشکلاتی و ناهنجاری های مختلف دهانی با این درمان برطرف می شود. بعضا فرد به صورت همزمان به ارتودنسی و جراحی بینی نیاز دارد. در چنین موقعیتی این نگرانی به وجود می آید که ابتدا به چه متخصصی مراجعه شود و روند درمان چگونه طی گردد تا در کنار دستیابی به بهترین نتیجه، هزینه و زمان نیز مدیریت شود. در ادامه به صورت ویژه پاسخ می دهیم که اول ارتودنسی انجام دهیم یا عمل بینی؟ همچنین نکات مربوط به تغییرات لب و صورت تحت تاثیر ارتودنسی را بررسی خواهیم کرد که بر روی عمل بینی اثر می گذارند.
چرا انجام عمل بینی باید به بعد از ارتودنسی موکول شود؟
طی درمان ارتودنسی تجهیزات نصب شده بر روی دندان، عامل فشار بر روی دندان ها هستند. این فشار سبب می شود که بعد از مدتی دندان ها به سمت مورد نظر جابجا شوند تا در حالت طبیعی و یکنواخت خود قرار بگیرند. در طول این فرآیند درمان و با تغییر موقعیت دندان ها و تا حدودی فرم فک ها، قسمت هایی مانند لب ها، گونه ها و … نیز دچار تغییر می شود. زمانی که مجموعه این تغییرات اتفاق بیافتد، فرم بینی در چهره نیز دچار تغییر می شود. ممکن است فرم بینی بزرگ تر یا کوچک تر به نظر بیاید و یا دچار زاویه و انحراف باشد. به همین دلیل باید عمل بینی را به بعد از انجام ارتودنسی موکول کرد.
تأثیر ارتودنسی بر فرم لب و بینی
تغییرات در فرم لب ها:
در افرادی با فک جلوآمده و دندان‌های جلویی بیرون‌زده، لب‌ها اغلب به سمت بالا کشیده می‌شوند و در ناحیه دندان نیش، حالتی برجسته و غیرطبیعی دارند که باعث می‌شود فرم لب‌ها تعریف مشخصی نداشته باشد.
با عقب رفتن فک بالا و پایین از طریق ارتودنسی، این حالت از بین می‌رود. در نتیجه، لب‌ها دیگر به سمت بالا تاب نمی‌خورند و در ناحیه دندان‌های دوم و سوم، قوس کمی به سمت داخل پیدا می‌کنند که باعث می‌شود لب‌ها پُرتر، کمی جمع‌شده در مرکز و با مرز مشخص‌تری دیده شوند.
اگر دندان‌های جلو خیلی بیرون‌زده باشند، لب‌ها نیز به طور طبیعی جلوتر دیده می‌شوند. زمانی که ارتودنسی باعث عقب‌رفتن این دندان‌ها شود (مخصوصاً در درمان‌هایی که کشیدن دندان دارند)، لب‌ها نیز به سمت عقب می‌روند و حالت برجسته‌بودن آن‌ها کمتر می‌شود. با حرکت دندان‌ها به موقعیت مناسب، لب‌ها در موقعیت طبیعی‌تری قرار می‌گیرند. این ممکن است باعث شود لب‌ها ظریف‌تر یا متعادل‌تر دیده شوند.
بیشتر بخوانید: مشکلات و ناهنجاری های دهان و دندان کدام اند؟
تأثیر ارتودنسی بر فرم بینی:
در افرادی که فک جلوآمده دارند، پس از ارتودنسی و عقب‌بردن لب بالا، بینی ممکن است بلندتر و کشیده‌تر به نظر برسد. اما باید توجه داشت که بلندی واقعی بینی ناشی از ساختار غضروفی و ضخامت پره‌های بینی است و هیچ ارتباطی با استخوان فک یا دندان‌ها ندارد. درمان‌هایی که باعث حرکت فک بالا به عقب یا جلو می‌شوند (مانند ارتودنسی با جراحی یا کشیدن دندان)، می‌توانند زاویه بین بینی و لب بالا (زاویه نازولبیال) را تغییر دهند. این زاویه نقش مهمی در زیبایی چهره دارد
. ارتودنسی معمولاً فرم خود بینی را تغییر نمی‌دهد، اما چون ساختار فک و لب‌ها عوض می‌شود، بینی ممکن است برجسته‌تر یا کوچکتر به نظر برسد. به‌ویژه در افرادی که فک بالا عقب است و با ارتودنسی به جلو آورده می‌شود، بینی متعادل‌تر دیده می‌شود. بنابراین، ارتودنسی فقط باعث زیباتر شدن دندان‌ها می‌شود و از طریق ایجاد هماهنگی بیشتر در صورت، احساس تغییر بینی را القا می‌کند.
In cases where orthodontics cannot change the disproportion caused by too large a bone relationship such as the degree of overbite or underbite, the degree of open bite is too much… you can choose surgery to make the face look better after treatment
در برخی موارد که مشکل ناهماهنگی فک‌ها بسیار شدید است، مثلاً در اوربایت یا آندربایت خیلی زیاد یا اپن بایت‌های شدید، ارتودنسی به تنهایی نمی‌تواند تناسب صورت را بازگرداند.
در چنین شرایطی، می‌توان از جراحی فک به عنوان راه‌حل مکمل استفاده کرد تا چهره بعد از درمان متناسب و زیباتر شود. www.vinmec.com
چرا انجام ارتودنسی قبل از عمل بینی صرفه جویی در هزینه ها است؟
برای افرادی که تصمیم به انجام هر دو درمان ارتودنسی و عمل بینی دارند، دو مسیر وجود دارد، یک اینکه اول ارتودنسی انجام دهند و بعد عمل بینی و یا اینکه اول عمل بینی انجام دهند و بعد ارتودنسی. در حالت اول بعد از درمان ارتودنسی فرم نهایی صورت مشخص است و متخصص متناسب با فرم صورت بینی را عمل می کند. برای فرد نیز راحت تر است که بگوید بعد از عمل دوست دارد بینی اش چه مدلی باشد. هزینه هر دو درمان هم مناسب پرداخت می شود. در حالت دوم اگر فرد ابتدا عمل بینی را انجام داده باشد، بعد از انجام ارتودنسی تغییراتی در ظاهر او ایجاد می شود که ممکن است با فرم بینی همخوانی نداشته باشد. برای این افراد نیاز به ترمیم بینی یا عمل مجدد بینی ممکن است وجود داشته باشد. در این صورت هزینه مراجعه کننده به مراتب افزایش می باید.
آیا عمل جراحی بینی هم زمان با ارتودنسی امکان پذیر است؟
تحت تاثیری که ارتودنسی بر روی فرم لب و چانه و فک می گذارد، اولویت درمانی با انجام ارتودنسی است و بعد از آن باید عمل بینی انجام شود. زمانی که جراح بینی معاینات را بر روی فرد انجام می دهد و با دریافت اهداف مراجعه کننده برای انجام عمل بینی، فرم نهایی بینی فرد را در نظر می گیرد، ویژگی های لب، گونه و … صورت در آن معاینات مد نظر است. متناسب با فرم لب ها، اندازه صورت و …. عمل بینی انجام می شود. حالا اگر بعد از عمل بینی یا همزمان با هم ارتودنسی انجام شود فرم چهره تغییر می کند و بینی عمل شده همخوانی با صورت نخواهد داشت.
توصیه متخصصان این است که حتی در موارد عجله ای، ابتدا درمان ارتودنسی شروع شود و یک فاصله حداقل ۶ ماهی از درمان بگذرد تا حجم کلی تغییرات ناشی از ارتودنسی ایجاد شود، سپس فرد برای عمل بینی اقدام کند. برای تصمیم گیری دقیق تر و رسیدن به بهترین نتیجه درمان، بهتر است معاینات توسط هر دو متخصص ارتودنسی و جراحی بینی صورت بگیرد.
بیشتر بخوانید: مشکلات و ناهنجاری های دهان و دندان کدام اند؟
انجام جراحی بینی قبل از ارتودنسی چه مشکلاتی دارد؟
اگر فرد قبل از ارتودنسی یا همزمان با آن عمل بینی را انجام دهد، احتمال ایجاد دو دسته مشکل برای او وجود خواهد داشت.
- مشکلات جسمی مانند عدم تنفس راحت و مشکل در خواب و تکلم
- مشکلات زیبایی مانند عدم تناسب بینی با فرم لب ها و صورت
زمانی که عمل بینی انجام شود با اجرای ارتودنسی به ناحیه اطراف دندان ها و فک فشار وارد می شود و ممکن است سبب اعمال فشار به بینی نیز شود و فرم آن را دچار تغییر کند. همچنین در تنفس فرد اختلال ایجاد شود.
متخصص زیبایی بینی فرد را متناسب با چهره او عمل کرده است. زمانی که بعد از عمل با ارتودنسی چهره تغییر کند، زیبایی بینی از بین می رود و تناسب چهره به هم می خورد.
مزایای انجام ارتودنسی قبل از جراحی بینی
- هماهنگی بهتر اجزای صورت
ابتدا اصلاح موقعیت دندان‌ها و فک، به جراح کمک می‌کند بینی را متناسب با فرم نهایی صورت طراحی کند. - کاهش نیاز به جراحی بزرگ‌تر بینی
در بسیاری از موارد، بیرون‌زدگی لب یا فک باعث می‌شود بینی بزرگ‌تر به نظر برسد. ارتودنسی با عقب بردن دندان‌ها این مشکل را برطرف کرده و نیازی به کوچک‌سازی شدید بینی نیست. - پایداری بیشتر در نتایج زیبایی‌شناسی
اگر ارتودنسی بعد از عمل بینی انجام شود، ممکن است تغییرات فک و لب تناسب ایجادشده با بینی را به‌هم بزند. - پیشگیری از انحراف خط میانی صورت و لبخند کج
انجام ارتودنسی اول، امکان تنظیم دقیق خط وسط لب و دندان‌ها را فراهم می‌کند که برای زیبایی نهایی مهم است. - بهبود تنفس دهانی قبل از عمل بینی
برخی مشکلات ارتودنسی (مانند اپن‌بایت یا تنفس دهانی) می‌توانند تنفس از راه بینی را دشوار کنند؛ با اصلاح آن‌ها قبل از جراحی، نتیجه جراحی بینی هم بهتر خواهد بود.
معایب انجام ارتودنسی قبل از عمل بینی
- طولانی شدن روند درمان زیبایی صورت
ارتودنسی ممکن است بین ۱ تا ۲ سال زمان ببرد و افراد نیاز به صبر بیشتر برای رسیدن به نتیجه نهایی زیبایی دارند.
- تأخیر در انجام رینوپلاستی
اگر فرد فوراً قصد انجام جراحی بینی داشته باشد، باید درمان ارتودنسی به پایان برسد تا فرم چهره تثبیت شده باشد.
- تغییرات موقتی در فرم لب و بینی
در طول درمان ارتودنسی، به‌ویژه با بریس، فرم لب‌ها و صورت ممکن است موقتی تغییر کند و تحلیل فرم نهایی دشوار شود.
- هزینه بر بودن درمان ترکیبی
انجام همزمان ارتودنسی و سپس جراحی بینی هزینه زیادی دارد و نیازمند برنامه‌ریزی مالی دقیق است.
فاصله زمانی مناسب بین ارتودنسی و عمل بینی
فاصله زمانی مناسب بین پایان ارتودنسی و انجام عمل بینی (رینوپلاستی) معمولاً باید حداقل ۳ تا ۶ ماه باشد. این بازه زمانی به بدن فرصت می‌دهد تا تغییرات ناشی از ارتودنسی به ویژه در وضعیت لب‌ها، فک، و بافت‌های نرم صورت به طور کامل تثبیت شوند. انجام زودتر عمل بینی ممکن است باعث شود فرم نهایی بینی با تغییرات تدریجی صورت بعد از ارتودنسی هماهنگ نباشد، و نتیجه‌ی زیبایی‌شناسی نهایی تحت تأثیر قرار گیرد. همچنین این فاصله به متخصص بینی امکان می‌دهد تا طراحی جراحی را بر اساس پروفایل پایدار چهره انجام دهد. در صورتی که فرد ارتودنسی ثابت داشته باشد، باید تا پایان کامل درمان و تثبیت با ریتینر صبر کند. در برخی موارد خاص، جراح ممکن است توصیه کند این بازه حتی طولانی‌تر باشد، به‌ویژه اگر تغییرات فک زیاد بوده یا بیمار نیاز به جراحی فک هم داشته باشد.
آیا اگر قبلا جراحی بینی انجام داده باشیم دیگر نمی توانیم ارتودنسی کنیم؟
محدودیتی در انجام ارتودنسی برای فردی که عمل زیبایی بینی انجام داده است وجود ندارد. این فرد به راحتی می تواند برای انجام ارتودنسی اقدام کند و زیر نظر متخصص درمان خود را کامل کند. تنها مشکلی که وجود دارد، احتمال ایجاد تغییرات در فرم صورت، لب ها و گونه هاست. زمانی که فرد ارتودنسی انجام دهد هرچند به مقدار محدود، بازهم تغییراتی را در چهره خود می بیند. بنابر این ممکن است بینی که عمل شده است و متناسب با چهره اولیه فرد بوده، بعد از ارتودنسی تناسب کاملی با چهره نداشته باشد و نیاز به ترمیم بینی وجود داشته باشد. گاهی حجم تغییرات زیاد است و برخی افراد که حساسیت بالاتری دارند به انجام مجدد عمل بینی نیاز پیدا می کنند.
بیشتر بخوانید: اسپلینت دندان چیست و چه کاربردی دارد؟
آیا ارتودنسی باعث تغییر فرم بینی عمل شده می شود؟
ارتودنسی یک عمل زیبایی و درمانی است که با ایجاد تغییر در فرم دندان ها، فک ها و … انجام می شود. اگر این تغییرات هدف نباشد اصلا درخواست ارتودنسی توسط مراجعه کننده صورت نمی گیرد. پس زمانی که درمان با تغییر در این ابعاد همراه است، نواحی اطراف فک و لب نیز دچار تغییر می شوند. کوچک ترین تغییر در فرم صورت تناسب بینی عمل شده با چهره فرد را تغییر می دهد.
برای مثال زمانی که دندان ها با تراکم بالایی روبرو هستند و قبل از ارتودنسی کشیدن دندان تجویز می شود و سپس دندان ها به سمت داخل جمع می شوند، لب ها نیز جمع تر شده و کوچکتر به نظر می رسند و بینی درشت تر از فرم معمول به نظر می رسد. در چنین شرایطی احتمال نیاز به انجام ترمیم و یا عمل مجدد بینی وجود خواهد داشت.
