حضور تکنولوژی دیجیتال در دندانپزشکی در دستیابی به بالاترین نتایج درمان بسیار تاثیرگذار می باشد. در مورد درمان های مربوط به دهان و دندان به خاطر اینکه شرایط دندان ها با چشم به سختی قابل مشاهده می باشد، تجهیزات عکاسی به مراتب بیشتر کمک می کند. در حال حاضر علاوه بر عکس های رایج رادیوگرافی، عکس های سه بعدی نیز استفاده می شود. یکی از درمان هایی که با کمک عکس های سه بعدی تا حد بسیار زیادی ارتقا پیدا کرده است، ارتودنسی می باشد. در کنار عکس های رادیولوژی سه بعدی، استفاده از تجهیزات پیشرفته اسکنر دهانی مانند دستگاه 3Shape TRIOS بسیار خاص می باشد. در ادامه علاوه بر تعریف این تکنولوژی به تاثیر حضور تصاویر سه بعدی و کمک اسکنرهای دهانی در فرآیند درمان ارتودنسی نیز خواهیم پرداخت. کلینیک های مجهز به این تجهیزات، هم سرعت درمان بالاتری دارند و هم بازدهی درمان به مراتب در سطح بالاتری قرار می گیرد.
یکی از اهداف همیشگی در مطب دندانپزشکی دکتر کبیری ارائه بروزترین روش های درمانی بوده است. دستیابی به چنین هدفی مستلزم مطالعه همیشگی کتب و مقالات بروز دنیا و شرکت در کورس های آموزشی گوناگون است. امروزه ما توانسته ایم در مجموعه درمانی خود انواع روش های درمان ارتودنسی دندان ها را انجام دهیم و روش انجام درمان روتین را نیز بروز کنیم. یکی از اقدامات حیاتی در جهت بروزرسانی مطب، استفاده گسترده از هوش مصنوعی و تکنولوژی دیجیتال در دندانپزشکی به خصوص ارتودنسی دیجیتال و تصویر برداری سه بعدی و مراحل مختلف درمانی بوده است. به طور مثال روش قالبگیری سنتی در مطب در حال حذف شدن است و اسکنر سه بعدی جایگزین پروسه قالبگیری شده است.
تصاویر سه بعدی از اسکنرهای دهانی در ارتودنسی
عکس های رادیوگرافی به صورت تخت و دو بعدی از نمای روبروی دندان ها گرفته می شد. با پیشرفت تکنولوژی فرآیند عکس برداری CBCT ارائه شد که مجموعه ای از عکس های تخت که به صورت ۳۶۰ درجه از فک و دندان های فرد گرفته شده است بر هم منطبق می شوند و نمای سه بعدی فک و دندان ها را به نمایش می گذارند. اینطور عکاسی در بالاترین سطح تجهیزات عکاسی انجام می گیرد، اما از معایب این نوع عکس برداری هزینه بالا و عدم امکان تکرار زیاد آن می باشد. چرا که در انجام آن نیز از فرآیند رادیولوژی استفاده می شود. همچنین برای کودکان و زنان باردار ممنوع است. در این حالت بهترین گزینه اسکنرهای سه بعدی هستند که تصاویر دقیق به همراه جزییات بسیار بالا را در مورد شرایط دندان و دهان فرد ارائه می کنند.
شرکت های مختلف با برندهای گوناگون وارد تولید تجهیزات اسکنر دهانی شده اند که برخی از مهمترین آنها را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
علت استفاده از اسکنرها در ارتودنسی بیشتر برای بررسی وضعیت درمان، تغییرات دندان ها، شرایط بافت دهان و همچنین ساخت قالب های ارتودنسی می باشد تا دیگر نیاز به انجام قالب گیری اولیه نباشد.
اسکنر داخل دهانی چیست؟
اسکنرهای داخل دهانی به ابزارهای کوچک و دستی گفته می شود که مجهز به ثبت تصویر از فضای درون دهان می باشند. طی فرآیند تصویر برداری نور دستگاه بر روی سطح مورد نظر تابیده می شود و نمای سه بعدی بر روی سطح مانیتور به نمایش در می آید. متخصص ارتودنسی با توجه به تصاویر بدست آمده می تواند اطلاعات مورد نیاز خود را استخراج کند و برای انجام قالب گیری و درمان ارتودنسی بکار بگیرد.
یک اسکنر داخل دهانی تصاویری را که ارائه می کند شامل بافت استخوانی دندان ها، بافت نرم لثه ها و دیواره های دهان، وضعیت سلامتی دندان ها، جهت گیری دندان ها و .. می باشد. سرعت دریافت این اطلاعات بسیار بالاست و به مقدار قابل توجهی زمان درمان و هزینه های تصویر برداری را کاهش می دهد. در حوزه دیجیتال و تکنولوژی اسکنرهای سه بعدی بیشتر کمک ممکن را به درمان ارتودنسی انجام می دهند.
مزایای استفاده از تکنولوژی دیجیتال در دندانپزشکی (اسکنر سه بعدی)
قالب گیری دقیق و اصولی برای انجام ارتودنسی اهمیت ویژه ای دارد و یکی از تاثیرگذارترین بخش های انجام ارتودنسی در نتیجه درمان می باشد. در روش سنتی با کمک مواد اولیه (سیلیکون، آلژینات و …) و طی جلسه طولانی فرآیند قالب گیری صورت می گرفت و در عین حال احتمال خطا در آن وجود داشت. امروزه قالب گیری با کمک اسکنرهای سه بعدی انجام می شود. زمان این نوع قالب گیری بسیار کوتاه است و دقت آن بسیار بالا می باشد.
در حال حاضر می توان اسکنرهایی با کیفیت های بسیار متفاوت از شرکت های مختلف را تهیه کرد و بهترین شرایط را برای انجام درمان ارتودنسی ایجاد کرد.
همچنین بخوانید: انواع براکت ارتودنسی چه کاربردی دارند
قالب گیری سنتی با معایبی مانند تشکیل حباب و حفره در قالب، عدم قالب گیری صحیح، تراکم موضعی مواد قالب گیری، شکسته شدن نمونه قالب، تکان خوردن و جابجا شدن مواد قالب گیری، طولانی بودن مدت قالب گیری، واکنش مواد به شرایط دمایی متفاوت و …همراه است. اما استفاده از اسکنرها این معایب را ندارد و مزایای زیادی فراهم می کنند که مهمترین مزیت های این اسکنرهای سه بعدی در فرآیند قالب گیری عبارتند از :
- افزایش راحتی و آسودگی بیماران
- کوتاه شدن زمان قالب گیری
- افزایش دقت ثبت اندازه دندان ها
- حذف خطای انسانی در فرآیند قالب گیری
- عدم ایجاد حساسیت و آلرژی برای فرد مراجعه کننده
- استفاده آسان از دستگاه
- ساخت قالب ذخیره سازی فایل ها به میزان نامحدود
- عدم ایجاد عفونت و سرایت باکتری ها
- حذف حفره های احتمالی و غیر متراکم بودن قالب گیری
- و نیز قابلیت انجام درمان های مدرن مانند ارتودنسی الاینر و ارتودنسی لینگوال.
از سوی دیگر مطب دکتر ستار کبیری مجهز به پرینترهای سه بعدی است و قالب های دندانی با دقت بالا پرینت می شوند و نیازی به مراحل سنتی مانند گچ ریزی و قالب گیری نمی باشد.
معایب استفاده از اسکنر داخل دهانی
این نوع تکنولوژی نسبت به مزایای بسیار زیادی که فراهم می کند معایب محدود و مختصری دارد که بیشتر به عملکرد متخصص و توانایی ارتودنتیست بر می گردد.
- ممکن است عدم ردیابی مناسب و ایجاد مشکلات نرم افزاری ایجاد شود و انجام تنظیمات به درستی صورت نگیرد.
- نیاز به حرکت ثابت فرد است تا تصاویر مناسبی تهیه شود و تاثیر تکان های ریز بر روی تصاویر و مش بندی آنها باقی نماند.
- از طرفی کار با اسکنر نیاز به یک دوره آموزشی اولیه دارد. تهیه تجهیزات اولیه اسکنرها برای کلینیک دندانپزشکی ممکن است هزینه اولیه بالاتری را ایجاد کند، اما در دراز مدت سطح درآمدی مناسب تری را فراهم می کند.
انواع تکنولوژی ارتودنسی دیجیتال
به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
۱. اسکن و تصویربرداری دیجیتال :
- عکس های دیجیتال: عکس برداری با وضوع بالا از دندان و صورت که به بررسی و تجزیه دقیق تر مشکلات بایت و درمان آن کمک می کند.
- رادیوگرافی دیجیتال: رادیوگرافی های دیجیتال اشعه ایکس را با استفاده از سنسورهای دیجیتال به جای فیلم ضبط می کنند و تصاویری با جزئیات بیشتر و دوز تابش کمتر ایجاد می کنند.
- اسکنرهای داخل دهانی: از سنسورهای اپتیکال یا لیزری برای ایجاد تصاویر سه بعدی دقیق از ساختارهای دهان و دندان های بیمار استفاده می کنند. این تصاویر جایگزین قالب گیری های سنتی با مواد ناخوشایند هستند که خیلی ها به آن حساسیت داشتند و موجب حالت تهوع می شد.
۲. برنامه ریزی و درمان دیجیتال :
- ساخت دیجیتال: از پرینترهای سه بعدی برای ساخت براکت ها، الاینرها، ریتینرها و سایر دستگاه های ارتودنسی از مواد مختلف مانند پلاستیک، فلز و سرامیک استفاده می شود. این امر به دقت و سفارشی سازی بیشتر در مقایسه با روش های سنتی می انجامد.
- تشخیص و نظارت دیجیتال: از ابزارهای دیجیتال می توان برای تجزیه و تحلیل پیشرفت درمان، شناسایی مشکلات بالقوه و تنظیم برنامه درمانی در صورت نیاز استفاده کرد.
- نرم افزار برنامه ریزی درمان: این نرم افزار از تصاویر و داده های دیجیتال برای ایجاد مدل های سه بعدی مجازی از دندان ها و فک بیمار استفاده می کند. ارتودنتیست می تواند از این مدل ها برای برنامه ریزی دقیق حرکات دندان ها، شبیه سازی نتایج درمان و ایجاد براکت ها و الاینرهای سفارشی استفاده کند.
در اینجا چند نمونه از تکنولوژی های خاص ارتودنسی دیجیتال که ممکن است توسط ارتودنتیست ها استفاده شود آورده شده است :
- SureSmile: سیستم برنامه ریزی درمان دیجیتال برای ارتودنسی هست و از هوش مصنوعی برای پیش بینی حرکت دندان ها و کنترل جابه جایی آن در طول روند درمان برای رسیدن به موقعیت مطلوب است
- (Invisalign) ارتودنسی نامرئی یا اینویزیلاین: یک الاینر شفاف است که از تصاویر و ابزارهای دیجیتال برای ایجاد مجموعه ای از پلاک های شفاف که جایگزین براکت های فلزی است.
- iTero اسکنر دهانی سه بعدی: یک سیستم اسکنر داخل دهانی است که از فناوری لیزر برای ایجاد تصاویر سه بعدی دقیق از دندان ها و لثه ها استفاده می کند.
- سیستم دیمون Damon System: از براکت های خود تنظیم شونده و سیم های سبک استفاده می کند و دیگر از کش برای اتصال سیم به براکت ها استفاده نمی شود.همچنین باعث کاهش اصطحکاک می شود و حتی زمان درمان را کوتاه تر می کند.
تکنولوژی دیجیتال که به طور مداوم در حال تکامل است و روش های جدید و نوآورانه برای ارتودنسی در حال توسعه و پیشرفت است. اگر به دنبال درمان ارتودنسی هستید، حتماً با یک ارتودنتیست مشورت کنید تا در مورد گزینه های دیجیتال موجود برای شما صحبت کنید.
همچنین درباره ارتودنسی نامرئی مطالعه کنید
کاربرد تکنولوژی ارتودنسی دیجیتال
۱- ارتو سرجری
یک از معضلاتی که در درمان این دسته از بیماران وجود داشت قالب گیری های متعدد جهت بررسی وضعیت فکی و آمادگی انجام جراحی بود. از طرفی پس از تهیه مدل های فکی گچی به روش دستی این مدل ها در کنار هم قرار می گرفتند، این موضوع خطای انسانی را افزایش داده و دقت انجام جراحی کاهش پیدا می کرد.
تکنولوژی در حل این معضلات بسیار به ما کمک کرده است با معرفی اسکنر نیاز به قالب گیری به طور کامل حذف گردید و پزشک در هر مرحله به راحتی می تواند اسکن فکی انجام دهد و فایل سه بعدی آن را بررسی کند از سوی دیگر با وجود نرم افزارهای تخصصی حرکت فکی بازسازی می شوند. این موضوع نه تنها خطاهای رایج را کاهش می دهد بلکه هماهنگی میان متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت را نیز افزایش داده و نتیجه عمل فکی قابل پیش بینی تر می گردد.
از سوی دیگر امروزه بیماران به راحتی می توانند بر اساس بازسازی های سه بعدی قبل از اینکه جراحی شوند فرم فک و صورت خود پس از جراحی را ببیند و این یک انتخاب از بحث جراحی های فکی است. همه پروسه های ذکر شده امروزه در مطب دکتر کبیری در حال انجام است و این موضوع باعث افزایش کیفیت درمان و رضایت مراجعین عزیز شده است.
۲- درمان ارتودنسی نامرئی الاینر:
یکی دیگر از تاثیرات مهم تکنولوژی دیجیتال در علم ارتودنسی قابلیت انجام درمان ارتودنسی نامرئی الاینر است. همانطور که در مورد الاینر می دانید در این روش از سیم براکت استفاده نمی شود ولی نیاز به ثبت دقیق سطوح دندانی است که با معرفی تکنولوژی اسکن سه بعدی این روش محقق شد. از سوی دیگر پس از اسکن فکی نیاز به طراحی درمان الاینر است که صد در صد این پروسه باید با نرم افزارهای مخصوص الاینر انجام شود و در نهایت فایل های طراحی شده توسط پرینترهای سه بعدی بسیار دقیق ساخته می شود.
اگر در انجام درمان الاینر، تکنولوژی دیجیتال وجود نداشت این کار قابل انجام نبود زیرا در تمام مراحل ثبت سطوح دندان ها، طراحی طرح درمان و ساخت الاینر از پیشرفته ترین تکنولوژی ها استفاده می شود.
مجموعه درمانی دکتر کبیری جزء معدود مراکز درمانی کشور است که همه پروسه های ساخت الاینر به صورت کلی در خود مجموعه انجام می شود و این ویژگی نه تنها سرعت کار را بالا برده است بلکه نظارت کامل در طی همه مراحل توسط دکتر کبیری، دقت درمان را نیز افزایش داده است.
۳- پیش بینی نتیجه درمان:
یکی از معضلاتی که اغلب بیمارن ارتودنسی داشته اند عدم دید کافی نسبت به نتیجه نهایی درمان است زیرا درمان ارتودنسی پروسه ای زمان بر بوده و بیمار تا انتهای درمان باید منتظر بماند تا براکت ها برداشته شوند و نتیجه نهایی را ببیند.
خوشبختانه با نرم افزارهایی که امروزه در اختیار ماست به راحتی می توانیم نتیجه نهایی را بازسازی کنیم و حتی چندین روش درمانی را پیش بینی کرده و قبل از اینکه بیمار درمان خود را شروع کند، نتیجه درمان را ببیند و این یکی از هدیه های تکنولوژی به بیماران عزیز است. در مطب دکتر ستار کبیری این پروسه به صورت روتین انجام می شود و مراجعینی که نسبت به نتیجه نهایی سوالاتی دارند یا در انتخاب یک طرح درمان پیشنهادی ما دچار سردرگمی شده اند می توانند از این خدمت استفاده کنند.
۴- حفظ نتایج درمان و عدم برگشت پذیری:
یکی از دغدغه های همیشگی ما در این مجموعه حفظ نتایج درمان به دست آمده است. در این زمینه ما همیشه تلاش کرده ایم از بهترین نگهدارنده ها پس از اتمام درمان استفاده کنیم. امروزه با پیشرفت های به دست آمده ما خوشبختانه می توانیم حفظ نتیجه درمان را تضمین کنیم.
در انتهای درمان دندان ها اسکن می شوند. این فایل اسکن شده در پرونده الکترونیک بیمار ذخیره می گردد. در هر زمانی که مشکلی برای نگهدارنده به وجود آمد یا به هر دلیلی مانند عدم استفاده از نگهدارنده توسط بیمار، دندانی حرکت کرد با اطلاع دادن به مطب، بر اساس فایل نهایی ذخیره شده نگهدارنده مجدد ساخته می شود و با خیال آسوده می توان نتایج درمان را حفظ کرد.
ویژگی های مهم انواع اسکنرهای دهانی
در زمان تهیه و خرید اسکنرهای دهانی باید دقت شود که تفاوت بنیادی در ویژگی های اسکنرها وجود دارد و عملکرد بهتر آنها به خیلی از موارد بستگی دارد. از جمله مهمترین پارامترها در مورد یک اسکنر عبارتند از :
- سرعت اسکن: بارزترین ویژگی که دستگاه های اسکن دهانی را از هم می کند سرعت اسکن آنها می باشد. سرعت اسکن در دستگاه مختلف با یکدیگر متفاوت است.
- ابعاد اسکنر : این یک دستگاه با ویژگی خاص است که متخصص ارتودنسی از آن برای اسکن محیط دهان استفاده می کند، بنابرین فرم و ابعاد آن باید به گونه ای باشد که کار کردن با آن را در محیط دهان آسان کند.
- فلو اسکن : این ویژگی مربوط به دستگاه و نرم افزار می باشد. تنظیمات باید به درستی صورت بگیرد و در اجرای اولیه متخصص تمام موارد را بررسی نماید. برخی از نرم افزارها مشکلاتی مانند کند کار کرد، دیر اسکن کردن و … را دارند.
- در کنار این ویژگی ها باید قیمت اسکنر نیز اقتصادی و مورد تایید باشد. البته در نظر داشته باشید که هزینه بالای اولیه کمک می کند کیفیت بهتری دریافت کنید و هزینه نگهداری پایین تری داشته باشید.
- مورد بعدی استفاده آسان از دستگاه است که رابط کاربری پیچیده ای نداشته باشد و متخصص بتواند با سرعت بالایی فرآیند تصویر برداری را انجام دهد.
بهترین اسکنرهای داخل دهانی در ارتودنسی
برخی از برندهای رایج و معروف در زمینه اسکنر دهانی که کمک خوبی جهت درمان ارتودنسی می کنند عبارتند از:
- iTero Element: شرکت سازنده این اسکنر Align Technology آمریکا می باشد که در زمینه تجهیزات دندانپزشکی فعالیت دارد. در رنج قیمتی مناسبی قرار دارد و همین موضوع سبب می شود بازار فروش بالایی داشته باشد. این اسکنر مجموع ویژگی های مهمی که در مورد اسکنرها معرفی شد را در سطح میان رده ارائه می کند.
- 3Shape TRIOS: در سطح قیمتی بالاتری از ITERO قرار دارد. اما ویژگی های آن نیز به مراتب بالتر است و در کنار دقت بالا رابط کاربری مناسبی هم ایجاد کرده است. استفاده از آن آسان است و در بین متخصصین از جمله اسکنرهای مورد علاقه به شمار می آید.
- CEREC Primescan: اگر متقاضی یک اسکنر با دقت بالا هستید و طرفدار محصولات شرکت Sirona هم می باشید با انتخاب این اسکنر بهترین کار ممکن را انجام داده اید. کارکردن با آن از نظر سهولت در سطح متوسط قرار می گیرد.
- اسکنر داخل دهانی Youjoy : در این اسکنر از نور لیزر استفاده می شود و معایبی از خود در بدن فرد باقی نمی گذارد. این محصول کشور چین مانند خیلی از تجهیزات دیگر نسبت به برندهای اروپایی قیمت مناسبی دارد. در کنار اینکه کیفیت بسیار خوبی نیز در فرآیند اسکن دهانی ارائه می دهد.
- اسکنر Planmeca Emerald: شرکت های فنلاندی در زمینه تجهیزات الکترونیکی همیشه پیشرو بوده اند و در بحث اسکنر نیز شرکت Planmeca یک محصول قوی با دقت بالا را روانه بازار کرده است که به طور تخصصی و ویژه جهت استفاده در ارتودنسی طراحی شده است.
- اسکنر Medit i700: سازنده این اسکنر شرکت Medit است. فعالان حوزه پزشکی می دانند که این شرکت در کره جنوبی فعالیت دارد و در کنار سابقه درخشان، محصولات با کیفیتی را نیز تولید می کند. کارایی و دوام این اسکنر در کنار دقت نسبتا بالایی که دارد سبب می شود گزینه مناسبی برای خرید باشد. قیمت این اسکنر نیز مناسب است.
در کنار این اسکنر های معروف می توان به برندهای دیگر نیز اشاره کرد :
- 3Shape D 800
- 3DISC – Heron IOS
- Align – iTero Element 5D Plus
- Carestream Dental – CS 3700
- Fussen – DentaLink S6000
- Runyes – 3DS
- Alliedstar – AS 100
- Dental Wings – Virtuo Vivo
- Launca – DL-206 & DL-206P