موم ارتودنسی (Orthodontic wax) که به وکس ارتودنسی نیز معروف است یک ماده نرم و قابل انعطاف است که برای پوشاندن و محافظت از نواحی خاصی از دهان در برابر تحریک یا آسیب ناشی از انواع وسایل ارتودنسی مانند بریس ها، سیم ها و براکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده معمولا از ترکیبی از موم های طبیعی مانند موم زنبور عسل و مواد مصنوعی تشکیل شده است و به وسیله چسبندگی به وسایل دندانی و دندان های اطراف می چسبد. هدف از استفاده از آن، جلوگیری از ناراحتی یا آسیب به بافت های نرم دهان در زمان شکستگی وسایل ارتودنسی و ایجاد اثر بالشتکی میان وسیله ارتودنسی و بافت های دهانی است.
بیشتر بخوانید: آیا استفاده از بریس باعث حساسیت دندان ها می شود
چرا به موم ارتودنسی نیاز داریم؟
- جلوگیری از ایجاد زخم: اگر مشکل زخم شدن دهان توسط بریس های ارتودنسی را دارید، استفاده از موم ارتودنسی این مشکلات را به حداقل می رساند.
- کاهش درد: زمانی که سیم ها یا براکت ها به بافت های دهان برخورد می کنند، می‌توانند باعث ایجاد درد و ناراحتی شوند. موم ارتودنسی با ایجاد یک بالشتک نرم، این درد را کاهش می دهد.
- تسهیل غذا خوردن
- کاهش اصطکاک: موم ارتودنسی با ایجاد یک لایه محافظ بین براکت ها و بافت دهان، اصطکاک را کاهش می دهد و از ایجاد زخم جلوگیری می کند.
کاربرد اصلی موم ارتودنسی
- پوشاندن قسمت های تیز و برجسته سیم های ارتودنسی و براکت ها
- جلوگیری کردن از ایجاد ناراحتی و زخم در دهان است.
موم ارتودنسی از چه موادی ساخته می شود؟
موم ها معمولا از موادی مانند موم پارافین و موم طبیعی، موم زنبور عسل یا موم کارنوبا ساخته می شوند. این مواد به طور عمده موم های طبیعی هستند که به عنوان یک جزء اصلی در ترکیب موم ارتودنسی استفاده می شوند. اغلب آنها دارای خواص آب گریزی و انعطاف پذیری است که آنها را مناسب برای پوشاندن سطوح تیز براکت ها و سیم های ارتودنسی در دهان می کند.
همچنین ممکن است این محصول با طعم های اضافی مانند نعناع، انگور، توت فرنگی و … در دسترس باشد تا به بیماران کمک کند که تجربه استفاده از موم را برای آنها راحت تر و دلپذیر تر کند.
عوارض موم ارتودنسی
وکس ارتودنسی برای کاهش ناراحتی و تحریک های ناشی از دستگاه های ارتودنسی به کار می رود و در اکثر موارد عوارض جانبی مهمی ندارد. با این حال، ممکن است در برخی از موارد عوارض کمی رخ دهد. برخی از عوارض ممکن عبارتند از:
- واکنش های آلرژیک: برخی افراد ممکن است به وکس ها حساسیت داشته باشند و واکنش های آلرژیکی مثل خارش، قرمزی، یا تورم در ناحیه مورد استفاده تجربه کنند.
- انسداد پلاک دندانی: استفاده طولانی مدت و بیش از حد از موم می تواند باعث انسداد پلاک دندانی شود و به پوسیدگی دندان ها در طول ارتودنسی منجر شود.
- خنثی کردن اثر دستگاه ارتودنسی: استفاده بیش از حد از موم ممکن است باعث شود دستگاه ارتودنسی به درستی عمل نکند چرا که ممکن است برخی از فشارها و تنظیمات به خوبی انجام نشود.
برای پیشگیری از عوارض، بهتر است موم را طبق توصیه های ارتودنتیست خود و بر اساس نیازهای دهانی تان استفاده کنید و در صورت بروز هرگونه واکنش غیرمعمول یا علایم ناخواسته، با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید. همچنین مراقبت دقیق از بهداشت دهان و دندان هایتان را فراموش نکنید تا از انسداد پلاک و پوسیدگی جلوگیری شود.
نحوه استفاده از موم ارتودنسی
برای استفاده به صورت صحیح، می توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- شستشوی دست ها: ابتدا دست های خود را با آب و صابون به دقت بشویید. این کار به جلوگیری از ورود باکتری ها به دهان کمک می کند.
- مسواک زدن: دندان های خود را مسواک بزنید تا از وجود باکتری ها و ذرات غیر مطلوب پاک شوند.
- خشک کردن براکت ها و سیم ها: با یک دستمال نرم و تمیز، براکت ها و سیم های دندانی را به دقت خشک کنید. خشک کردن، چسبندگی موم را بهبود می بخشد.
- انتخاب موم: مقدار بسیار کمی از موم را بردارید، حدودا به اندازه یک نخود. این مقدار باید کافی باشد تا نواحی مد نظر را پوشش دهد.
- گرم کردن موم: موم را با دست های خود به دقت گرم کنید تا نرم شود. دست ها با انتقال گرما به موم، آن را به حالت مناسبی برای استفاده درآورده و انعطاف پذیری آن را افزایش می دهند.
- پوشاندن نواحی دردناک: با استفاده از موم گرم، نواحی دهان که باعث تحریک و درد شده اند را پوشش دهید. می توانید با انگشتان یا ابزارهای نرم، موم را روی براکت ها، سیم ها یا قطعات ارتودنسی دیگر قرار دهید.
- تنظیم موم: ممکن است نیاز به تنظیم مقدار موم داشته باشید. موم باید به اندازه کافی باشد تا ناحیه دردناک را پوشش دهد اما نباید بیش از حد باشد که عملکرد دستگاه ارتودنسی را مختل کند.
اشتباهات رایج هنگام استفاده
اشتباهات رایجی که افراد ممکن است هنگام استفاده از موم ها انجام دهند عبارتند از:
- تمیز نکردن مناسب ناحیه قبل از استفاده از موم: اهمیت تمیزی دهان و دستگاه ارتودنسی قبل از استفاده از موم بسیار زیاد است. ناحیه مورد استفاده باید کاملا تمیز و خشک باشد تا موم به درستی چسبیده و نگه داشته شود.
- استفاده بیش از حد از موم: استفاده بیش از حد از موم می تواند باعث مشکلات در صحبت کردن، خوردن و حتی تمیزی دهان شود. همچنین ممکن است ذرات غذا و باکتری ها در موم جمع شده و به پلاک دندانی و پوسیدگی دندان منجر شوند.
- ماندن موم برای مدت طولانی: مهم است که موم را به موقع عوض کنید و دندان ها و وسایل ارتودنسی را به دقت تمیز کنید تا باعث جلوگیری از تجمع پلاک و باکتری شود.
- عدم تغییر منظم موم: موم ارتودنسی با گذر زمان ممکن است تغییر رنگ دهد و کارایی آن را کاهش دهد. بنابراین، مهم است که موم را به منظور حفظ تمیزی و موثر بودن آن به موقع تعویض کنید.
بیشتر بدانید: انواع سیم ارتودنسی کدامند؟
آیا برای استفاده از موم ارتودنسی زمان بندی خاصی مد نظر است؟
استفاده از موم معمولا در زمان هایی که نیاز به کاهش درد، تحریک، یا راحتی در دهان دارید، می تواند مفید باشد. این زمان ها ممکن است عبارت باشند از:
- ایام ابتدایی نصب براکت ها و سیم های ارتودنسی: در این مرحله، بافت های داخل دهان به وجود آوردن دستگاه ارتودنسی عادت نکرده اند و ممکن است احساس تحریک و درد کنند. استفاده از موم ارتودنسی در این زمان می تواند به تسکین این درد کمک کند.
- زمان تعویض براکت ها: هنگامی که براکت ها تعویض می شوند، بافت های داخل دهان دوباره باید به آنها عادت کنند. در این زمان نیز ممکن است نیاز به استفاده از موم ارتودنسی باشد.
- زمان هایی که براکت ها یا سیم ها خارج می شوند: اگر براکتی جدا شده و تحریک کننده بافت دهان شود یا سیمی خارج شود، می توانید موم را برای جلوگیری از آسیب به بافت داخلی دهان استفاده کنید.
به عبارت دقیق تر، زمان استفاده آن بستگی به نیاز شما دارد. همواره به توصیه ها و دستورات ارتودنتیست خود عمل کنید. اگر در هر زمان نیاز به استفاده از موم دارید، می توانید از آن استفاده کنید.
روش پاک کردن از روی دندان
روش پاک کردن موم ارتودنسی به کمک مواردی مانند خلال دندان، مسواک بین دندانی یا نخ دندان معمولی می تواند به شما کمک کند. در زیر روش معمول برای پاک کردن موم ها آورده شده است:
- آماده سازی: قبل از هر چیز، دست های خود را با آب و صابون بشویید تا بهداشت دست ها را حفظ کنید.
- استفاده از وسایل پاک کننده: از وسیله ای مانند خلال دندان، مسواک بین دندانی یا نخ دندان معمولی استفاده کنید. انتخاب وسیله به عهده شماست، اما معمولا از خلال دندان یا مسواک بین دندانی برای پاک کردن موم ارتودنسی استفاده می شود.
- پاک کردن موم: موم را با دقت و آرامش از براکت ها و سیم های ارتودنسی جدا کنید. برای انجام این کار، می توانید وسیله پاک کننده را به طور ملایم در نزدیکی موم قرار دهید و آن را به بالا یا پایین بکشید. موم باید به راحتی جدا شود. در صورتی که موم بسیار چسبناک است، ممکن است نیاز به تلاش بیشتری داشته باشید.
- تمیز کردن بیشتر: پس از پاک کردن موم، دندان ها و براکت ها را به دقت با آب داغ و مسواک، مسواک کنید تا از تجمع پلاک و باکتری جلوگیری شود.
- تعویض موم (اختیاری): اگر لازم باشد و موم قبلی توسط تماس مکرر با زبان یا فشارهای دهانی آسیب دیده باشد، می توانید موم تازه را بر روی براکت ها و سیم ها قرار دهید.
تاکید می شود که در پاک کردن این مواد، بسیار دقیق و آرام عمل کنید تا به وسایل ارتودنسی و دندان های خود آسیب نرسد. اگر به هر دلیلی موفق به پاک کردن موم نشدید یا مشکلی در دستگاه ارتودنسی دارید، به ارتودنتیست خود مراجعه کنید تا شما را راهنمایی کند.
بیشتر بخوانید: اسپلینت دندان چیست؟
بهترین زمان تعویض
مدت زمانی که باید موم را تعویض کنید، بستگی به شرایط و نیازهای شما دارد. در اکثر موارد، پس از مدتی به دلیل فشار طبیعی از فعالیت های روزمره مثل صحبت کردن و خوردن کنده می شود و نیاز به تعویض دارد.
در روزهای ابتدایی بعد از نصب براکت ها یا تغییر سیم ارتودنسی، ممکن است نیاز به تعویض مکررتر موم باشد زیرا بافت های دهان به این مواد عادت ندارند و احتمالا درد و تحریک بیشتری را تجربه می کنید. از طرف دیگر، با گذشت زمان و عادت بافت های دهان به دستگاه های ارتودنسی، ممکن است نیاز به تعویض موم کمتر شود.
به طور عمومی، باید موم را هر زمان که احساس کنید که نیاز به تغییر دارید، تعویض کنید. این ممکن است هفته ای یا دو هفته ای یا حتی بیشتر یا کمتر از این باشد، بسته به شرایط شما. مهم ترین نکته این است که موم را تا زمانی که تمیز و موثر باقی می ماند، استفاده کنید و در صورت لزوم آن را تعویض کنید.
جایگزین موم ارتودنسی
در صورتی که موم ارتودنسی خود را تمام کردید یا به هر دلیلی از موم ارتودنسی استفاده نمی توانید کرد، می توانید از جایگزین های موقتی استفاده کنید. این جایگزین ها شامل موارد زیر می شوند:
- موم شمع: می توانید بخشی از یک شمع را جدا کنید و آن را به جای موم ارتودنسی روی براکت ها یا سیم های ارتودنسی بگذارید. این کار به عنوان یک جایگزین موقت موم ارتودنسی می تواند کمک کند.
- آدامس بدون قند: آدامس بدون قند نیز می تواند به عنوان جایگزین موقت موم ارتودنسی مورد استفاده قرار گیرد. این آدامس ها به دلیل نرمی و انعطاف پذیری شان، می توانند به خوبی روی براکت ها یا سیم های ارتودنسی بچسبند.
- موم سیلیکونی ارتودنسی: یکی از مواد جایگزین معمول، سیلیکون نرم است که با استفاده از نوارهای باریک سیلیکونی با محافظ پلاستیکی روی بریس قرار می گیرد. این نوارها می توانند به عنوان موم ارتودنسی برای حفاظت از نواحی حساس دهان در معرض تحریک و آسیب ناشی از وسایل ارتودنسی استفاده شوند.
همچنین درباره مراقبت های بعد از ارتودنسی بخوانید
موم ارتودنسی را از کجا تهیه کنیم؟
وکس ارتودنسی به طور عمومی در داروخانه ها و فروشگاه های محصولات ارتودنسی در دسترس است. شما می توانید به راحتی این محصول را از این مکان ها تهیه کنید. علاوه بر این، ممکن است برخی از ارتودنتیست ها و متخصصان ارتودنسی موم ارتودنسی را به شما عرضه کنند یا در کیت مراقبت ارتودنسی به شما دهند.
همچنین،میتوانید از فروشگاه های آنلاین به راحتی سفارش دهید و درب خانه خود تحویل بگیرید. حتما از مکان های معتبر و منابع اعتمادی برای تهیه آن استفاده کنید تا از کیفیت و بهداشت آن اطمینان حاصل کنید.
آیا موم ارتودنسی از بیرون قابل رویت است؟
این محصول به طور عمومی به صورت شفاف و بدون رنگ تولید می شود و در دهان به شکل بدی قابل رویت نیست. بنابراین، اغلب افراد نمی توانند به راحتی متوجه وجود موم ارتودنسی در دندان های شما شوند. این امر باعث می شود که شما بتوانید از موم برای حفاظت و کاهش تحریک ناشی از وسایل ارتودنسی استفاده کنید، بدون اینکه دیگران از آن آگاه شوند.
آیا موم هنگام مسواک زدن جدا می شود؟
بله، موم معمولا هنگام مسواک زدن جدا می شود و می توانید بعد از مسواک زدن دوباره موم را بزنید. استفاده از مسواک بین دندانی به شما کمک می کند تا موم باقی مانده یا ذرات غذایی در دندان ها و براکت های ارتودنسی را پاک کنید و دهانتان را تمیز نگه دارید. بنابراین، می توانید به صورت منظم از مسواک بین دندانی استفاده کنید تا از تجمع موم و تراکم ذرات غذایی در دندان ها و دستگاه ارتودنسی جلوگیری کنید و به حفظ بهداشت دهانی خود ادامه دهید.
بیشتر مطالعه کنید: انواع نگهدارنده های ارتودنسی کدامند؟
آیا موم هنگام آب خوردن می ریزد؟
بله، ممکن است هنگام آب خوردن یا نوشیدن مایعات به راحتی بر روی بریس ها و سیم های ارتودنسی بچسبد و مایعات را به خود جذب کند. در چنین مواقعی، بهتر است موم را از براکت ها و سیم ها جدا کنید و بعد از آب خوردن دهان خود را خشک کنید و سپس موم را مجددا روی بریس ها قرار دهید. این کار به حفظ موم و اثربخشی آن کمک می کند.
آیا می توان با موم ارتودنسی روی براکت غذا خورد؟
موم آب گریز است و با غذا خوردن و یا نوشیدن مایعات می تواند به راحتی از روی براکت یا سیم ارتودنسی جدا شود. بنابراین، قبل از غذا خوردن یا نوشیدن مایعات، بهتر است موم ارتودنسی را از دهان خود بردارید تا از جدا شدن ناخواسته آن جلوگیری کنید. این کار به حفظ نظافت و کیفیت وسایل ارتودنسی شما نیز کمک خواهد کرد.
آیا استفاده از موم ارتودنسی برای تمام بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند، لازم است؟
خیر، استفاده از موم برای تمامی بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند، لازم نیست. استفاده از موم ارتودنسی معمولا برای افرادی که مشکلاتی مانند تحریک، زخم ها یا ناراحتی از وسایل ارتودنسی خود دارند توصیه می شود. برای بسیاری از بیماران، استفاده از موم ها در اوقاتی که سیم ها یا براکت ها ایجاد ناراحتی می کنند یا در دوران تطبیق با وسایل جدید ارتودنسی مفید است. اما افرادی که به طور عمومی بدون مشکلات با وسایل ارتودنسی خود تطبیق می کنند، نیازی به استفاده مکرر یا دائمی از موم ارتودنسی ندارند. تصمیم در مورد استفاده از موم ارتودنسی باید توسط ارتودنتیست شما گرفته شود و بر اساس نیازها و شرایط خاص شما تعیین می شود.
اگر به طور تصادفی مقداری موم ارتودنسی را قورت دادم چه باید بکنم؟
اگر به طور تصادفی مقدار کمی از موم را بلعیده اید، به طور کلی نیاز به نگرانی ندارد. موم غیر سمی است و می تواند به طور طبیعی از دستگاه گوارش عبور کرده و دفع شود. اما در صورت بلعیدن مقدار زیادی موم یا تجربه هرگونه علائم ناگوار مانند درد شدید، تورم، تهوع شدید یا مشکلات گوارشی، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
برای کاهش خطر بلعیدن تصادفی موم، از مقدار کمی موم استفاده کنید و هرگز مقدار زیادی را در دهان قرار ندهید. همچنین، قبل از وعده غذایی یا مسواک زدن، مطمئن شوید که موم را از دندان ها و وسایل ارتودنسی خود برداشته اید.
قیمت موم ارتودنسی
هزینه آن معمولا نسبت به دیگر هزینه های مرتبط با ارتودنسی دندان ها نسبتا کمتر است. قیمت موم های ارتودنسی ممکن است متغیر باشد و به عوامل مختلفی وابسته باشد، از جمله:
- مکان مراجعه: هزینه موم ها ممکن است در مراکز مختلف و با توجه به منطقه جغرافیایی متغیر باشد. در برخی مناطق، قیمت ها ممکن است بیشتر باشد.
- نوع موم: موم های ارتودنسی ممکن است با توجه به نوع و مارک متفاوتی داشته باشند. برخی از موم ها کیفیت بالاتری دارند و هزینه بیشتری دارند.
- میزان استفاده: هزینه نهایی ممکن است به مقدار مومی که برای استفاده خریداری می کنید و تعداد بارهایی که از آن استفاده می کنید، وابسته باشد.
- بیمه دندان: در برخی موارد، بیمه دندان ممکن است هزینه مرتبط با این محصول را تحت پوشش قرار دهد. در این صورت، هزینه نهایی برای شما کمتر خواهد بود.
سخن پایانی
در ختم کلام، استفاده از موم می تواند برای افرادی که تحت درمان ارتودنسی ثابت هستند یا با مشکلاتی نظیر زخم ها و تحریک دهانی مواجه می شوند، یک راه حل موثر باشد. این موم به افراد کمک می کند تا از راحتی بیشتری در طول درمان ارتودنسی برخوردار شوند. همچنین عوارض ناشی از تماس براکت ها و سیم های ارتودنسی با بافت های دهانی را کاهش دهند. با انتخاب موم ارتودنسی مناسب و رعایت دستورالعمل های بهداشت دهانی، می توانید تجربه درمان ارتودنسی خود را بهبود بخشیده و به دستیابی به لبخندی زیبا و دندان های سالم نزدیک تر شوید. همچنین، هرگز از مشورت و راهنمایی متخصص ارتودنسی خود غافل نشوید و در هر موردی که نیاز به کمک دارید، با او تماس بگیرید.
