بریس ارتودنسی یکی از ابزارهای اصلی و حیاتی در انواع روش های درمان ارتودنسی است. این بریس، که از قطعات مختلف تشکیل شده است، روی دندان ها قرار می گیرد و برای اصلاح ناهنجاری های مختلف دندان و فک استفاده می شود. با نصب بریس ارتودنسی، مشکلاتی مانند نامنظمی و کجی دندان ها تصحیح می شوند.
انواع بریس ارتودنسی
بریس های ارتودنسی عبارتند از:
۱- بریس فلزی:
بریس ارتودنسی فلزی، که یکی از قدیمی ترین و پر استفاده ترین نوع بریس هاست، به عنوان یک روش سریع و موثر برای هدایت دندان ها به موقعیت ایده آل شناخته می شود.
بریس ارتودنسی فلزی، با سیم ها و براکت های فلزی ساخته شده است که از جنس استیل رنگ ثابت تهیه می شوند. این نوع بریس، هزینه مقرون به صرفه ای دارد و قابلیت مقاومت در برابر ضربات و فشار را داراست. همچنین، برای زیباسازی بریس فلزی، انواع کش های رنگی متنوعی موجود است که بسیاری از کودکان و نوجوانان از آن استفاده می کنند.
بریس فلزی دارای معایبی نیز است. به خاطر وجود براکت ها و سیم های برجسته، این بریس ها به راحتی قابل تشخیص هستند و با ظاهری بزرگ تر و برجسته تر به فک و دهان می بخشند.
۲- بریس سرامیکی:
بریس ارتودنسی سرامیکی، یا همان بریس سرامیکی، از براکت های شفاف سرامیکی ساخته شده است که به بریس نامرئی نیز معروف است. این نوع بریس دارای عملکرد و کاربرد مشابه بریس های فلزی است، با این تفاوت که به دلیل شفافیت بالا، به صورت نامرئی در دندان ها قرار می گیرد. این مزیت زمینه را برای افرادی فراهم می کند که به دیده شدن سیم ها و براکت های ارتودنسی حساس هستند و نمی خواهند در چهره و لبخندشان تغییرات چشمگیری رخ دهد.
بریس های سرامیکی سرعت عمل قابل توجهی دارند و در کوتاه ترین زمان ممکن، دندان ها را به موقعیت ایده آل هدایت می کنند. هرچند که هزینه ارتودنسی سرامیکی نسبت به فلزی بیشتر است، اما برای افرادی که به جلوه ظاهری بریس اهمیت می دهند، این هزینه قابل قبول است.
بیشتر مطالعه کنید: ۰ تا ۱۰۰ ارتودنسی سرامیکی دندان
نیاز به دقت و زمان بیشتر برای تمیز شدن و احتمال لکه دار شدن بریس های سرامیکی از معایب آن است. با این حال، این معایب نسبت به مزایای بصری بریس های سرامیکی کوچک و قابل چشم پوشی هستند.
۳- بریس لینگوال:
بریس های ارتودنسی پشت دندانی، که به آنها ارتودنسی لینگوال می گویند، در واقع مشابه بریس های فلزی هستند. تنها تفاوت آنها در نحوه اتصال به دندان هاست؛ به این صورت که این بریس ها به پشت دندان ها متصل می شوند. به همین دلیل، در دسته ی بریس های نامرئی قرار می گیرند.
مزیت بریس لینگوال این است که به دلیل نصب مخفی و پشت دندان، قابل مشاهده نیستند و برای افراد حساس و بزرگسالان مناسب هستند.
بیشتر مطالعه کنید: ۰ تا ۱۰۰ ارتودنسی لینگوال دندان
هزینه بالاتر نسبت به بریس های دیگر و نصب دشوارتر نسبت به بریس های دیگر از معایب استفاده از بریس لینگوال است. همچنین، ممکن است در اوایل استفاده با مشکلاتی مانند مشکل در بلعیدن، سختی در تکلم و گفتار، و مشکلات زبانی روبه‌رو شوید.
۴- بریس نامرئی:
بریس های نامرئی با استفاده از لایه های شفاف و قابل حرکت پلاستیکی به صورت سفارشی و با دقت محاسباتی ساخته می شوند. این بریس ها، به تدریج باعث صاف شدن دندان های کج و نامنظم می شوند.
این بریس ها، مناسب برای افرادی که به ظاهر خود توجه دارند، می باشند زیرا هیچ کسی نمی تواند متوجه استفاده از آن شود. با این حال، باید به عواملی مانند هزینه بالا و عدم قابلیت استفاده در مشکلات جدی فک و دندان توجه کرد. همچنین، احتمال گم شدن بریس ها و نیاز به ساخت دوباره و پرداخت هزینه مجدد وجود دارد.
بیشتر مطالعه کنید: ۰ تا ۱۰۰ ارتودنسی نامرئی دندان
۵- بریس دیمون:
بریس دیمون یک نوع بریس ارتودنسی است که شامل براکت های فلزی یا سرامیک شفاف می شود. این بریس ها خود تنظیم هستند و براکت های آنها دارای خاصیت اسلاید و لغزنده هستند، بنابراین نیازی به مراجعه مکرر به کلینیک ارتودنسی ندارند.
مزایای بریس های دیمون شامل عدم نیاز به مراجعه مکرر به کلینیک ارتودنسی، نیاز به تنظیمات کمتر، آسانی در تمیز کردن و سرعت بیشتر در جا به جایی دندان ها به موقعیت اصلی است.
بریس دندان چیست؟
بریس دندان یا ارتودنسی وسیله ای برای اصلاح بی منظمی و ناهنجاری دندان و فک ها است. این وسیله با اعمال فشار مداوم روی دندان ها، به تدریج به موقعیت صحیح خود هدایت و در نتیجه درمان می کند.
اجزای مختلف بریس ارتودنسی
بریس ارتودنسی از اجزای مختلفی ساخته شده است که عبارتند از:
۱- براکت ارتودنسی:
براکت های ارتودنسی به عنوان بخش مهمی از بریس دندان شناخته می شوند آنها شامل قطعات مربع یا مستطیل کوچکی هستند که با استفاده از چسب مخصوص به دندان ها متصل می شوند. پس از نصب براکت ها در دندان ها، آنها به سیم ارتودنسی متصل می شوند و در طول زمان باعث بهبود ترتیب قرارگیری دندان ها می شوند. براکت ها در انواع مختلفی مانند فلزی، سرامیکی و پلاستیکی عرضه می شوند.
۲- بند ارتودنسی:
بندها به عنوان بخشی دیگر از بریس ارتودنسی، نقشی مهمی در روند درمان دارند. این بندها، به طور مستقیم به دندان های عقبی بیمار متصل می شوند و تاثیر قابل توجهی در فرآیند درمانی دارند.. این بندها باعث می شوند بریس ارتودنسی به طور صحیح در جای خود قرار گیرد.
۳- سیم قوس دار ارتودنسی (آرچ وایر):
در ارتودنسی، برای قرار دادن دندان ها در موقعیت مناسب، نیاز به اعمال نیرو و فشار است. برای این منظور از سیم های قوس دار، یا همان آرچ وایر استفاده می شود که با عبور از شیارهای موجود روی براکت ها، نیرو و فشار موردنیاز را به دندان ها وارد می کنند.
این سیم ها کاملا منعطف و از جنس فلز هستند و با پیروی از نیازهای هر بیمار، در جایگاه مناسب خود قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید: آیا استفاده از بریس باعث حساسیت دندان ها می شود؟
۴- کش ارتودنسی:
برای اعمال نیروی مناسب بر روی سیم ارتودنسی، استفاده از کش های ارتودنسی ضروری است. این الاستیک ها که در رنگ های متنوعی عرضه می شوند، به شیارهای براکت متصل می شوند. کش ارتودنسی دارای یک مکانیزم مشابه با سیم ها است؛ زیرا هر دو برای اعمال فشار به دندان ها استفاده می شود.
در طول درمان ارتودنسی، ممکن است کش ها و سیم ها پس از بررسی های معمول تعویض شوند. یکی از وظایف اصلی کش ارتودنسی ایجاد فشار برای بستن فاصله بین دندان ها است.
۵- فضا نگهدار (اسپیسر):
وقتی که دندان های شیری کودکان به صورت غیر منظم و زودتر از زمان معمول خود بیفتند، استفاده از فضا نگهدار ضروری است تا فضای خالی لازم برای رویش دندان های دائمی در زمان مناسب حفظ شود. این دستگاه ساخته شده از مواد پلاستیکی و معمولا به رنگ آبی است.
فضانگهدار در میان دو دندان قرار می گیرد و به طور موثری فضای موردنظر را حفظ یا پر می کند. این دستگاه معمولا قبل از نصب براکت ها بر روی دندان قرار می گیرد و برای بهبود عملکرد بریس بسیار موثر است.
۶- وسیع کننده کام (گسترش دهنده پالاتال):
گسترش‌دهنده پالاتال یا گسترش‌دهنده کام، از اجزای مهم بریس ارتودنسی است که برای گستراندن فک بالا به کار می رود. این دستگاه از یک صفحه پلاستیکی تشکیل شده است که بر روی سقف دهان نصب می شود. با تمرین و اعمال فشار خارجی به این منطقه، می توان به صورت موثری به گسترش فضای کام پرداخت.
استفاده از گسترش دهنده پالاتال می تواند به دندان ها در چیدمان بهتر آنها در دهان و همچنین تصحیح در برخی مشکلات دندانی کمک کند.
۷- هدگیر ارتودنسی:
هدگیر ارتودنسی به عنوان یک وسیله، در اطراف و پشت سر قرار می گیرد و قادر به کنترل بهتر رشد فک بالاست تا کمترین میزان ناهنجاری در آن به وجود بیاید.
بیشتر بخوانید: انواع ابزار و تجهیزات مورد استفاده در ارتودنسی دندان
۸- اسپرینگ:
در صورتی که شخص دچار ازدحام دندان باشد، اسپرینگ می تواند به عنوان یک راه حل استفاده شود تا دندان هایی که روی هم فشرده شده اند، جدا شوند و نظم لازم به آنها داده شود.
این اسپرینگ ها بین دو براکت یا دندان قرار می گیرند و به عنوان یک فنر ارتودنسی نیز شناخته می شوند. با استفاده از این اسپرینگ ها، فشار مناسبی به دندان ها وارد می شود و آنها را به طور تدریجی از هم جدا می کند.
۹- ضربه گیر لب و گونه:
ضربه گیرهای متحرک لب و گونه، به دلیل قابلیت عضلات لب و گونه برای اعمال فشار بر روی دندان ها، می توانند به بیماران کمک کنند تا عادات نامناسب خود را ترک کنند. این ضربه گیرها، راهکارهایی هستند که به صورت متحرک عمل می کنند و با کمک آنها، فشار موثری بر روی دندان ها قرار می‌گیرد. این فشار، به بیماران کمک می کند تا عادت های غیرصحیح خود را تغییر دهند.
مهم است بدانید که ضربه گیرها اجزای اصلی بریس ارتودنسی نیستند و در هر شرایطی می توان از آنها استفاده کرد.
بریس های ارتودنسی چگونه دندان ها را هماهنگ می کنند؟
بریس ها درمان ارتودنسی را از طریق اعمال فشار بر دندان ها و تغییر موقعیت آنها انجام می دهند. این فشارها باعث جابجایی دندان ها در طول زمان می شوند و استخوان های فک نیز به تغییرات دندان ها پاسخ می دهند و هماهنگ می شوند.
در زیر لثه ها، ریشه دندان در استخوان فک قرار دارد. این لایه کنترل کننده موقعیت دندان هاست و به فشاری که از بریس ها به دندان ها وارد می‌شود، واکنش نشان می دهد.
آیا استفاده از بریس دردناک است؟
واضح است که با نصب بریس ها و استفاده از نیرو و فشار برای جابجایی دندان ها به موقعیت مناسب، احتمالا دردی همراه خواهد داشت. اما باید توجه داشت که این درد بعد از چند روز اول کمتر دردناک است. به طور کلی، بعد از مدتی، شما به بریس ها عادت خواهید کرد و دیگر با درد ناراحت کننده ای مواجه نخواهید شد.
همچنین، حین درمان، باید به صورت منظم به کلینیک ارتودنسی مراجعه کنید تا وضعیت بریس های ارتودنسی چک شوند و در صورت نیاز محکم شوند. در این مراجعات نیز ممکن است چند روز بعد از آن دردی حاصل شود که معمولا در حد خفیف تا متوسط است.
تفاوت بریس و براکت چیست؟
بریس ارتودنسی شامل اجزای مختلفی از جمله براکت ها و سیم ارتودنسی می شود. به بیان دیگر، براکت ها از اجزای مهم بریس هستند و نقشی برای اتصال سیم ارتودنسی به دندان ها و تعیین مسیر حرکت دندان ها در طول درمان دارند.
مینی بریس (mini-braces) چیست؟
مینی بریس، نسخه کوچک تر و مدرن تری از بریس های ارتودنسی سنتی هستند.
برخی از ارتودنتیست ها اعتقاد دارند که استفاده از مینی بریس کمک خواهد کرد که درمان ارتودنسی را با سرعت بیشتری انجام شود و زمان مورد نیاز برای رسیدن به نتایج مطلوب کوتاه تر شود. علاوه بر این، براکت های کوچک تر و ظریف تر مینی بریس ها سبب می شود ظاهر زیباتری در حین درمان داشته باشید.
بنابراین، اگر به دنبال راهی سریع تر، کم هزینه تر و ظاهری جذاب برای درمان ارتودنسی هستید، بهتر است با ارتودنتیست در مورد استفاده از مینی بریس مشورت کنید.
تفاوت استفاده از بریس ارتودنسی در بزرگسالان و کودکان
ارتودنسی دندان یک روش درمانی است که برای هر دو گروه بزرگسالان و کودکان توصیه می شود. با این حال، بریس های ارتودنسی در این دو گروه تفاوت هایی دارند که باید آن ها را در نظر بگیرید. در سنین کودکی، تغییرات در فک و دندان ها به راحتی انجام می شود و هزینه و مدت زمان درمان کمتر خواهد بود. اما با افزایش سن، هزینه و زمان درمان نیز افزایش می یابد.
بنابراین، اگر به دنبال درمان ارتودنسی با هزینه و زمان کمتر هستید، بهتر است در سنین کودکی برای بررسی و دریافت مشاوره از ارتودنتیست مراجعه کنید.
نحوه نگه داری و محافظت از بریس ها
بعد از نصب بریس در دهان و فک، باید برای جلوگیری از آسیب های جدی در ناحیه دهان و دندان ها، مراقبت هایی انجام شود.
۱- رعایت بهداشت دهان و دندان:
به دلیل این که ذرات غذایی ممکن است در لابه لای بریس های ارتودنسی، سیم ها، براکت ها و همچنین دندان ها نفوذ کنند و برای مدتی طولانی در این نواحی باقی بمانند و باعث بروز باکتری دهان و یا عفونت و پوسیدگی دندان ها شوند، باید بعد از هر وعده غذایی از مسواک و دهانشویه مخصوص استفاده کرد و با استفاده از نخ دندان، ذرات غذا را از لابه لای دندان ها و سیم ها بیرون بیاورد.
۲- مراجعه به کلینیک ارتودنسی:
در صورتی که سیم های ارتودنسی شل شوند، آسیب های براکتی و یا لق شدن براکت ها رخ دهد، باید به سرعت به کلینیک ارتودنسی مراجعه کنید. زیرا، در صورتی که مشکلات برطرف نشوند، مشکلات جدی تری برای بیمار ایجاد خواهد شد.
۳- رعایت محدودیت های غذایی:
بعد از نصب بریس، به محدودیت ها و ممنوعیت های غذایی توجه کنید و از مصرف هرگونه غذای سفت و چسبناک بپرهیزید و یک رژیم غذایی متعادل برای خود تهیه کنید.
۴- چکاپ:
به منظور بررسی وضعیت دندان ها باید به صورت منظم و سر وقت به کلینیک ارتودنسی مراجعه کنید.
بیشتر مطالعه کنید: هزینه ارتودنسی دندان چقدر است؟
نحوه چسباندن (نصب) بریس
مراحل نصب بریس ارتودنسی به شرح زیر است:
- معاینه: در ابتدا، پس از انجام معاینات لازم، متخصص ارتودنسی دندان ها را تمیز می کند و اجازه می دهد تا دندان های بیمار خشک شوند.
- نصب براکت ها: پس از خشک شدن دندان ها، براکت های مورد نظر با استفاده از چسب مخصوص روی دندان ها یا پشت دندان ها قرار داده می شوند.
- نصب سیم: سیم یا نوار الاستیک به صورت حلقه ای به دور یکی از دندان های انتهایی و عقبی بسته می شود و لنگری ایجاد می شود تا بریس و سیم را در جای خود نگه دارد.
- استفاده از جدا کننده: جدا کننده یا اسپیسر بین فضای دندانی قرار داده می شود تا فک به جلو هدایت شود. البته، استفاده از جدا کننده برای هر بیمار لازم نیست و برخی از بیماران تنها برای ۱ تا ۲ هفته به آن نیاز دارند.
- عبور سیم قوس دار: در مرحله بعد، ارتودنتیست سیم قوس دار را از شیارهای موجود بر روی براکت ها عبور می دهد و آنها را به هم متصل می کند.
- تنظیم بریس: برای تنظیم بریس ها (شل یا سفت بودن آنها)، ارتودنتیست از دستگاه فلزی باکال تیوب استفاده می کند که به طور دقیق فشار را تنظیم می کند.
- استفاده از فنر ارتودنسی: در برخی مواقع به دلیل فاصله بین دندان ها، ارتودنتیست ممکن است از فنر ارتودنسی استفاده کند. در این صورت، فنر بین براکت ها قرار می گیرد و با فشار، فاصله بین دندان ها تنظیم می شود.
