جرم گیری دندان در خانه

پلاک لایه نرم و چسبنده پر از باکتری است که در سطح دندانها تشکیل میشود و با گذر زمان، سخت شده و به رسوب یا جرم تبدیل میشود. جرم دندان به پوسیدگی دندان و عفونت لثه منجر میشود، از این رو تمیز کردن و جرم گیری دندان در خانه یکی از راه های کاهش نیاز به درمانهای دندانپزشکی است.

چرا جرم گیری دندان مهم است؟

هدف از جرم گیری دندان، پاک کردن جرم و پلاک از دندانها و خط لثه است. پلاک لایه نازکی است که به سطح دندانها میچسبد و در آن باکتریها انباشته شده و فعالیت میکنند. در پی فعالیت باکتریها و تغذیه آنها از باقی مانده غذا در دهان، اسید آزاد میشود که میتواند با گذر زمان مواد معدنی را از مینای دندان جدا کرده و ساختار آن را ضعیف و دندان را دچار پوسیدگی کند.

همچنین پلاک میتواند به بن دندان در زیر لثه رفته و در آنجا با ملتهب کردن لثه، ژینژیویت در پی داشته باشند. ژینژیویت به التهاب یا عفونت لثه میگویند که اگر درمان نشود پیامدهایی به دنبال دارد.

جرم و پلاک انباشته شده در دندانها بوی بد دهان را به دنبال دارد.

پلاک اگر پاک سازی نشود با گذر زمان سخت شده و به رسوب تبدیل میشود. رسوب لایه سختی است که تنها با جرم گیری در دندانپزشکی پاک میشود. دندانپزشک با کمک ابزاری به نام اسکیلر، جرم و پلاک را از دندانها جدا میکند. جرم گیری در این سطح را باید در دندانپزشکی انجام بدهید ولی اگر هنوز پلاک سخت نشده باشد میتوانید بخشی از آن را در خانه تمیز کنید.

راههای جرم گیری دندانها در خانه

• مسواک بزنید

پیش از هر چیز باید همیشه هر روز دو بار مسواک بزنید و دستکم یک بار لا به لای دندانها را با نخ دندان تمیز کنید. نکات مهم هنگام مسواک زدن اینها هستند:

یادتان باشد از مسواک نرم (سافت) باید استفاده کنید که مینا را از بین نبرد و لثه را تحریک نکند.

هر بار مسواک زدن باید دو دقیقه طول بکشد.

دندانها را به نوبت از یک سو به سویی دیگر تمیز کنید تا دندانی جا نماند. پشت دندانها را فراموش نکنید.

از خمیر دندان فلوراید دار استفاده کنید و دستکم تا چند دقیقه پس از مسواک دهان خود را نشویید و چیزی نخورید تا فلوراید در تماس با دندانها بماند.

اگر مسواکتان مستهلک شده، آن را عوض کنید چون کارایی خود را از دست داده است.

• دهان شویه استفاده کنید

دهان شویه میتواند به کاهش جرم و پلاک، بهبود بوی دهان، کاهش باکتریهای دهان و بهبود التهاب لثه کمک کند. نکات مهم در دهان شویه برای تمیز کردن دندانها اینها هستند:

به کودکان زیر شش سال نباید دهانشویه بدهید چون ممکن است آن را قورت بدهند.

از دهان شویه های دارای کلرید ستیل پیریدینیوم، فلوراید، پروکسید و روغن های عصاره ای (مانند نعنا، اوکالیپتوس، متیل سالیسیلات و تیمول) استفاده کنید.

• آدامس بدون قند بجوید

هنگامی که آدامس میجوید، بزاق بیشتری در غده های بزاقی ساخته و روانه دهانتان میشوند. هنگامی که رطوبت دهان بیشتر است، کمتر دچار پوسیدگی دندان و بیماری لثه میشود.

• سیگار و قلیان را کنار بگذارید
• مصرف قند و شکر را کاهش دهید

پبشنهاد ویژه: ارتودنسی دندان در کرج با مناسب ترین قیمت

آیا مسواک برقی جرم و پلاک دندان را از بین میبرد؟

مسواک برقی درست همانند مسواک معمولی کار میکند ولی از آنجایی که کار با آن ساده تر است برای کسانی که نمیتوانند خوب اشیاء را در دست بگیرند (مانند بیماران آرتروز) یا نمیدانند به مدت کافی مسواک میزنند یا نه مناسب است چون مسواک های برقی زمان شمار دارند و متوجه میشوید دو دقیقه مسواک زده اید یا نه.

آیا تمیز کردن زبان به کاهش جرم و پلاک دندان کمک میکند؟

شواهد علمی هنوز در دست نیست که نشان دهد تمیز کردن زبان برای کاهش باکتریها سودمند است ولی ضرری هم ندارد.

دیگر راههای طبیعی و خانگی تمیز کردن دندانها

برخی از محصولات دارای مواد گیاهی و طبیعی هم میتوانند به تمیز کردن دندانها در خانه کمک کنند:

• جوش شیرین (بی کربنات سدیم)
• پروکسید (باید با دقت رقیق شود وگرنه زیان آور است و لثه را میسوزاند)
• چای سبز
• اوکالیپتوس، نعنا و روغن درخت چای
• آدامس یا آب نبات زایلیتول
• ویتامین دی (پژوهشها نشان میدهند اگر ویتامین دی کافی در بدن نداشته باشید احتمال پوسیدگی دندان در شما بیشتر میشود)

آیا با جوش شیرین میتوان دندانها را جرم گیری کرد؟

جوش شیرین به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک میکند چرا که اسید پلاک را کاهش میدهد و احتمال پدید آمدن پوسیدگی را کم میکند. همچنین باکتریهای درون دهان را میکشد و نمیگذارد شمار آنها زیاد شود. خمیر دندانهایی که جوش شیرین دارند ممکن است حالت شن ریزه ای در دهان داشته باشند ولی نگران نباشید، دندانها را نمیسایند. در واقع پژوهشها نشان میدهند خمیر دندانهایجوش شیرین در پاک کردن لکه ها و سفید کردن دندانها بهتر از دیگر خمیر دندانهای سفید کننده قوی، کارامد هستند. هرچند به طور کلی تمیز کردن دندانها با روشهای خانگی تا اندازه محدودی کارایی دارد و اگر جرم یا لکه ها بیشتر باشند باید جرم گیری حرفه ای انجام بدهید.

در چه صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

راهکارهای گفته شده برای تمیز کردن دندانها در خانه خوب است ولی اگر جرم و پلاک سخت شده در دندان دارید برای جرم گیری باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر هر یک از مشکلات زیر برایتان پیش آمده، باید هر چه زودتر نزد دندانپزشک بروید:

• درد شدید یا ورم درون یا دور و بر دهغان
• خونریزی که بند نمی آید
• نشانه های عفونت مانند باد کردن، قرمز شدن یا درد
• شکستگی دندان یا روکش دندان

پبشنهاد ویژه:هزینه اردتودنسی دندان

آیا خودم در خانه میتوانم با ساییدن سطح دندان، جرم گیری کنم؟

اصلا نباید چنین کاری را امتحان کنید. هر روشی برای ساییدن دندانها نتیجه ای جز از بین رفتن مینای دندان ندارد. مینا، لایه بیرونی و سفید رنگ دندان است که سخت و مقاوم بوده و از لایه های آسیب پذیرتر دندان محافظت میکند. از بین رفتن مینا، حساسیت دندان، پوسیدگی و عفونت را در پی دارد. هیچ شی تیز و زبری به دندانها نکشید و این کار را به دندانپزشک بسپارید. دندانپزشک با ابزار درست و با دقت بالا، تنها جرم و پلاک دندان را از دندان جدا میکند بدون این که به دندان هیچ آسیبی وارد شود.

سخن پایانی

هرقدر هم که دندانهایتان را تمیز نگه میدارید، بهتر است دستکم یک بار در سال برای چکاپ پیش دندانپزشک بروید. دندانپزشک نخستین نشانه های مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، عفونت لثه و حتی نخستین نشانه های دیابت را میتواند در دهان شما شناسایی کند. این باعث میشود با هزینه بسیار پایینتر و عوارض و درد و ناراحتی کمتر سلامت دهان و دندان را دوباره به دست بیاورید ما در این مطلب به جرم گیری دندان در خانه پرداختیم امیدواریم که مفید بوده باشد.

منابع:

https://www.webmd.com/oral-health/teeth-gum-care-when-you-cant-see-your-dentist

https://www.stpirandental.co.uk/blogs/news/can-teeth-scaling-be-done-at-home