انحراف میدلاین یا ناهماهنگی خط وسط دندان وضعیتی است که موجب عدم توزان فک بالا و پایین، دندان‌های دو سمت و تمام صورت می‌شود. این وضعیت تاثیر منفی روی صورت شخص دارد و از لحاظ عملکردی مشکلاتی را در جویدن، صحبت کردن و درد در ناحیه فک، سر و گوش ایجاد می کند. این وضعیت با درمان های خاص ارتودنسی و ناهنجاری های فک قابل درمان است. در این مطلب بیشتر در این باره صحبت کردیم.
میدلاین دندان چیست؟
اگر یک خط فرضی عمودی را در نظر بگیریم که از مرکز صورت عبور می‌کند، در حالت ایده‌آل این خط باید از دو دندان جلویی بالایی و دو دندان جلویی پایینی عبور کند. تراز بودن کامل این خط نشان‌دهنده ظاهر متعادل یا لبخند متعادل، متقارن و تراز است.
بالعکس گاهی این خط میانی ناهماهنگ است. این وضعیت موجب جابجایی خط میانی شده که انحراف میدلاین یا ناهماهنگی خط وسط دندان نامیده می‌شود. این ناهماهنگی علاوه بر تاثیر روی لبخند موجب مشکلات عملکردی، بایت و جویدن می‌شود. خوشبختانه این وضعیت با درمان‌های ارتودنسی برطرف می‌شود.
تشخیص انحراف میدلاین
برای تشخیص انحراف میدلاین یا ناهماهنگی خط وسط دندان متخصص ارتودنسی طی چند مرحله معاینه تشخیصی را انجام می‌دهد:
- معاینه چشمی: ارتودنتیست ابتدا صورت بیمار را از جلو بررسی می‌کند. در این بررسی متخصص از تراز بودن خط میانی دندان فک بالا و پایین با مرکز صورت اطمینان حاصل می‌کند.
- عکس های تشخیصی: علاوه بر معاینه چشمی، عکس‌برداری از صورت از تمام زوایا به بررسی میزان انحراف و تمایل آن به سمت راست یا چپ صورت کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان بیرون زدگی دندان ها و لب
- قالب گیری و مدل دندانی: گاهی به قالب گیری دندان برای بررسی میزان انحراف و تراز دندان‌های میانی و صورت نیاز است.
- اسکن دیجیتال: این روش تصویربرداری با فناوری سه‌بعدی از دندان و فک عکس‌برداری کرده و نمای دقیقی از خط میانی و هرگونه ناهماهنگی ارائه می‌دهد.
در برخی از موارد ناهماهنگی میدلاین به اندازه‌ای است که به صورت چشمی قابل تشخیص است. در موارد دیگر نیاز به دیگر روش‌های تشخیصی برای اطمینان است.
انواع انحراف میدلاین
خط میانی دندان‌های جلویی فک بالا و پایین به طور کامل با مرکز صورت در تراز است. در این حالت لبخند زیبا و قرینه بوده و فرد مشکلات روزمره مرتبط با دهان و فک را تجربه نمی‌کند. خط میانی دندان در حالت غیرطبیعی خود به دو شکل دیده می‌شود:
- اختلاف یا جابجایی خط میانی: اگر خط میانی دندان های بالا و پایین با یکدیگر تراز نباشند. کشیدن دندان از یک سمت، نامنظم بودن دندان ها یا مشکلات مرتبط با بایت از علل این وضعیت هستند.
- انحراف خط میانی دندان: در این حالت خط میانی دندان ها به یک سمت، به چپ یا راست، منحرف شده و بر تقارن کلی لبخند تأثیر می گذارد.
مشکلات دندانی ناشی از ناهماهنگی خط وسط دندان
این وضعیت در ابتدای امر موجب ضعف در سلامت دندان‌ها می شود. پوسیدگی دندان، تراکم دندان‌ها و از دست رفتن استخوان فک و اختلال مفصل گیجگاهی فکی از جمله مشکلاتی است که در موارد حاد سراغ افراد افراد با ناهماهنگی خط وسط دندان می‌رود. مشکلات بایت (خوردن و جویدن سخت) و تاثیر روی قرینگی صورت از دیگر اثرات انحراف میدلاین به حساب می آید.
متن انگلیسی:
“When the jaws are not properly aligned due to midline misalignment, it can create an environment where food particles are more easily trapped between teeth or along gum lines.”
ترجمه فارسی:
«هنگامی که فک بالا و پایین به علت ناهماهنگی میدلاین به درستی روی هم قرار نگیرند، فضایی را ایجاد می کنند که ذره های غذا به راحتی بین دندان ها یا خطوط لثه گیر کنند.»
به نقل از سایت briteorthodontics
به همین علت است که می گویند ناهماهنگی خط میانی موجب به هم خوردن تراز دندان ها شده و محیطی برای رشد و تجمع باکتری ها در لثه و دندان های متراکم ایجاد می کند.
ارتباط بین کشیدن دندان و ایجاد میدلاین شیفت
ارتباط بین کشیدن دندان و انحراف میدلاین چیست؟ انحراف میدلاین معمولا در افرادی که یکی از دندان‌های خود را کشیده‌اند دیده می‌شود؛ چراکه این امر موجب تغییر ساختاری فک و حرکت دندان به‌سمت فضای خالی می‌شود. علل این پدیده را بررسی می‌کنیم:
- از بین رفتن قوس طبیعی دندان ها: کشیدن دندان تراز دندان را تغییر داده و روی خط میدلاین تاثیر می‌گذارد.
- عدم تعادل در بایت دندانی: با جابجایی خط میانی دندان از مرکز، این حالت روی نحوه قرارگیری دندان‌ها روی هم تاثیر گذاشته و در جویدن و صحبت کردن مشکلاتی ایجاد می‌کند.
برای جلوگیری از این وضعیت، در حالتی که کشیدن دندان ضروری است، استفاده از نگهدارنده‌های فضا توصیه می‌شود. این کار به تراز صحیح دندان‌ها تا زمانی که ارتودنسی انجام شود کمک می‌کند.
علت ناهماهنگی خط وسط دندان
علت انحراف خط میانی دندان‌ها چیست؟ این پدیده علل مختلفی دارد. در ادامه به رایج‌ترین علل ناهماهنگی خط وسط دندان اشاره می‌کنیم:
-
از دست دندان زودهنگام دندان های شیری
گاهی کودکان به دلیل پوسیدگی دندان یا آسیب دندانی، دندان‌های شیری خود را زودتر از موعد از دست می‌دهند. وقتی محل دندان شیری افتاده خالی می‌ماند، بین دندان‌ها فاصله می‌افتد. اگر دندان‌های دائمی شروع به رویش نکنند دندان‌های شیری میل به جابجایی و پرکردن فضا را پیدا می‌کنند. این جابجایی می‌تواند منجر به انحراف خط میانی دندان‌های شیری و بعداً دندان‌های دائمی شود.
-
کشیدن یا کمبود دندان دائمی
وقتی یک یا چند دندان دائمی کشیده شوند یا بر اثر پوسیدگی دندان، آسیب، بیماری‌های لثه یا حاد‌ثه‌ای از بین بروند، خط میانی دندان تغییر می‌کند. در این حالت دندان‌های دیگر به سمت فضای خالی حرکت می‌کنند. این امر باعث تغییر در بایت و ایجاد ناهماهنگی در خط میانی دندان های بالا و پایین می‌شود.
بیشتر بخوانید: راه های درمان عقب بودن فک بالا
میزان انحراف میدلاین ناشی از کمبود دندان در افراد مختلف متفاوت است، اما معمولاً منجر به مشکلاتی مانند درد در ناحیه فک، سر و گوش‌ها می‌شود.
-
فاصله نامتعادل دندان ها
فضای ناکافی بین دندان‌ها موجب روی هم رفتن و بی‌نظمی دندان‌ها می‌شود. در این حالت دندان‌ها جابجا شده و از موقعیت طبیعی خود خارج می‌شوند. علت این وضعیت ژنتیک یا درمان ارتودنسی نادرست است. ژنتیک در این مورد به‌شدت تاثیرگذار است؛ کوچک بودن فک، بزرگ بودن دندان‌ها نسبت به دهان و بزرگ بودن ژنتیکی زبان از دیگر علل آن هستند.
-
تراکم دندان ها
متراکم بودن دندان‌ها به دلایل ژنتیکی مثل بزرگی دندان‌ها و کوچک بودن فک موجب رشد و قرار گرفتن دندان‌ها نزدیک هم می‌شوند. در این حالت فاصله بین دندان‌ها به اندازه‌ای کم است که دندان‌های جلویی روی هم قرار می‌گیرند. چنین وضعیتی موجب خارج کردن خط میانی دندان‌ها از مرکز و مشکلات مرتبط می‌شود.
-
ناهماهنگی فک
منظور از ناهماهنگی فک مشکلاتی مثل کراس‌بایت، اپن‌بایت یا آندربایت است. چنین وضعیتی مانع از تراز صحیح قوس‌های بالا و پایین شده و در نتیجه خط میانی دندان‌ها را از مرکز خارج می‌کند. کراس بایت وضعیتی است که در آن دندان‌های فک بالا و پایین تراز نیستند.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی انحراف فک با ارتودنسی
این حالت موجب فشار نابرابر در سطح فک شده و به مرور ناهماهنگی و تغییر خط میانی را موجب می‌شود. مکیدن انگشت در کودکی و به‌کارگیری اشتباه بریس دندانی از علل کراس بایت هستند. از علائم آن می‌توان به دشواری در بستن کامل دهان و درد در ناحیه فک حین جویدن یا صحبت کردن اشاره کرد.
-
عادات اشتباه در نوزادی
میکدن انگشت شست، استفاده از پستانک اشتباه یا فشار زبان موجب آسیب به رشد دهانی کودک می‌شود. کودکان ۳ تا ۴ ساله که همچنان پستانک می‌خورند، انگشت شست خود را می‌مکند یا با زبان به دندان‌های جلویی خود فشار وارد می‌کنند احتمال میدلاین در آنها بیشتر است.
روش های درمان انحراف میدلاین
خوشبختانه میدلاین یا ناهماهنگی خط وسط دندان با کمک متخصص ارتودنسی یا ناهنجاری‌های فک قابل درمان است.
۱. درمان میدلاین با بریس ها (ارتودنسی)
بریس‌ها روشی مؤثر برای اصلاح ناهماهنگی خط وسط دندان هستند. میدلاین مشکلات طولانی مدتی برای دندان ها، فک ها و تراز کلی صورت ایجاد می کند. یکی از روش های رفع این مشکل استفاده از انواع بریس ها است. بریس ها با اعمال فشار ملایم به دندان ها در طول زمان، آن ها را به موقعیت صحیح حرکت داده و به اصلاح انحراف خط میانی کمک می‌کنند. متخصص ارتودنسی ماهر با قرار دادن درست بریس‌ها و اطمیمان از عملکرد صحیح آنها عدم آسیب و ناراحتی اضافه را تضمین می‌کند.
۲. اینویزیلاین یا الاینر شفاف
اینویزیلاین ها نوعی الاینرهای شفاف، منعطف و شخصی سازی‌شده هستند که برای نیازهای خاص استفاده می‌شوند. این الاینرها محکم روی دندان ها قرار گرفته و فشار ملایمی را برای حرکت آنها به موقعیت مطلوب اعمال می‌کنند. تفاوت اینویزیلاین‌ها با ارتودنسی در این است که نیازی به براکت و سیم ندارند؛ همین امر جلوه آنها را زیباتر کرده و مشکلی برای افراد با حساسیت به مواد فلزی ایجاد نمی‌کند.
برای مشاهده ۱۰ تا از بهترین متخصص ارتودنسی در کرج کلیک کنید.
متقاضی درمان می‌تواند به‌راحتی آنها را در دهان قرار داده و خارج کند. الاینرها باید حداقل ۲۰ ساعت در طول شبانه‌روز در دهان قرار بگیرند. این روش درمانی گزینه مناسبی برای بزرگسالان یا نوجوانانی است که ظاهر ارتودنسی معمولی (براکت و سیم) را دوست ندارند.
۳. درمان میدلاین با کامپوزیت
ونیرها روش درمانی زیبایی راحت برای اصلاح میدلاین یا ناهماهنگی خط وسط دندان هستند. استفاده از ونیرها شامل گرفتن قالب از دهان بیمار و ساخت روکش ونیر سفارشی است. پس از ساخت ونیر آن را روی دندان قرار می دهند تا تناسب و تراز صحیح دندان ها را با اشعه ایکس یا اسکن بررسی کنند.
۴. کشیدن دندان
در برخی موارد برای تراز صحیح دندان‌ها به کشیدن دندان جهت ایجاد فضای خالی برای حرکت دندان نیاز است. این روش درمان بیشتر برای افراد با تراکم دندان بالا توصیه می‌شود. بریس‌ها و انواع نگهدارنده ها پس از کشیدن دندان درمان را تکمیل می کنند.
بیشتر بخوانید: ارتودنسی بدون کشیدن دندان
۵. جراحی ارتوگناتیک
در موارد شدید از انحراف میدلاین و ناهماهنگی فک بالا و پایین دندانپزشک جراحی ارتوگناتیک را پیشنهاد می‌کند. این جراحی مشکلات اسکلتی، عدم تطابق فک بالا و پایین، انسداد تنفسی در خواب و عدم توازن یا تقارن چهره را اصلاح می‌کند.
۶. ترمیم یا بازیابی دندان
در برخی موارد نیاز به روش هایی مثل ایمپلنت برای بازیابی دندان است. استفاده از دیگر روش‌های ترمیمی مثل پل یا تاج هم می‌تواند کمک کند. انتخاب بهترین روش درمانی زیر نظر متخصص ارتودنسی یا ناهنجاری‌های فک انجام می‌شود. در مقاله ایمپلنت تک دندان بیشتر در این باره توضیح داده‌ایم.
۷. کش ارتودنسی میدلاین
الاستیک ارتودنسی در کنار بریس یا الاینرها به اصلاح خط میانی و حرکت دندان ها به سمت فضای خالی کمک می کند.
درباره کش الاستیک ارتودنسی بیشتر بخوانید
کلام پایانی
میدلاین یا ناهماهنگی خط وسط دندان علاوه بر تاثیر منفی روی لبخند و ظاهر کلی فرد، مشکلات عملکردی جدی را به دنیال دارد. در این مطلب سعی کردیم علل این وضعیت را بررسی کرده و بهترین روش های درمانی را به شما معرفی کنیم. بهترین شیوه درمان باید با بررسی و تایید متخصص ارتودنسی صورت بگیرد. برای لبخندی جذاب، حفظ سلامت و عملکرد بهینه دندان ها با ما تماس بگیرید.
