کشیدن دندان در ارتودنسی

آیا برای ارتودنسی باید دندان عقل را کشید؟

کشیدن دندان عقل در روند ارتودنسی بستگی به شرایط هر بیمار دارد و همیشه الزامی نیست. دندان‌های عقل معمولاً در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کنند و در برخی افراد ممکن است به‌صورت نیمه‌نهفته یا کاملاً نهفته باقی بمانند. اگر این دندان‌ها فضای کافی برای رویش نداشته باشند یا در زاویه‌ای نادرست رشد کنند، می‌توانند باعث به‌هم‌ریختگی سایر دندان‌ها شوند، به‌ویژه پس از پایان درمان ارتودنسی.

در این موارد، متخصص ارتودنسی ممکن است توصیه به کشیدن دندان عقل کند تا از بازگشت نامرتبی دندان‌ها جلوگیری شود. همچنین اگر دندان عقل به بافت های اطراف فشار وارد کند، باعث درد، التهاب یا عفونت شود یا بافت لثه را تحریک کند، کشیدن آن پیش از یا در حین ارتودنسی توصیه می شود.

بیشتر بخوانید: مشکلات ناشی از تاخیر در شروع درمان ارتودنسی

با این حال، اگر دندان عقل سالم، در موقعیت مناسب و بدون آسیب به دندان‌های دیگر باشد، نیازی به کشیدن آن نیست. تشخیص نهایی بر عهده متخصص ارتودنسی است که با بررسی عکس‌های رادیوگرافی و شرایط فک و دندان‌ها، بهترین تصمیم را برای هر بیمار اتخاذ می‌کند.

آیا جای دندان کشیده شده در ارتودنسی پر می شود؟

بله، یکی از اهداف اصلی ارتودنسی در شرایطی که نیاز به کشیدن دندان وجود دارد، بستن فضاهای ایجادشده پس از کشیدن دندان‌هاست. زمانی که دندانی به دلایل ارتودنسی کشیده می‌شود—مثل کمبود فضا در فک یا شلوغی بیش‌ازحد دندان‌ها—متخصص ارتودنسی با استفاده از براکت‌ها و سیم‌ها، به‌تدریج دندان‌های مجاور را به سمت فضای خالی حرکت می‌دهد.

این فرآیند باعث می‌شود فضای دندان کشیده‌شده به‌طور کامل یا تقریباً کامل بسته شود و نظم دندان‌ها حفظ گردد. بنابراین، بیمار پس از پایان درمان نگران خالی ماندن آن ناحیه یا مشکلات ظاهری نخواهد بود.

نکته مهم این است که بسته‌شدن فضای دندان کشیده‌شده نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، مهارت تخصصی و پیگیری منظم دارد. در برخی موارد خاص، اگر بنا به دلایلی فضای کامل بسته نشود، متخصص ممکن است راه‌حل‌های تکمیلی مانند استفاده از روکش یا ایمپلنت را پیشنهاد دهد—هرچند در اغلب درمان‌های ارتودنسی، چنین مداخلاتی لازم نیست.

آیا همیشه در ارتودنسی دندان کشیده می‌شود؟

خیر، کشیدن دندان در ارتودنسی همیشه ضروری نیست و تنها در موارد خاصی انجام می‌شود. تصمیم برای کشیدن یا نکشیدن دندان کاملاً به شرایط فردی بیمار، میزان فشردگی دندان‌ها، وضعیت فک، و نوع ناهنجاری دندانی بستگی دارد.

در بسیاری از بیماران، با کمک تکنیک‌های مدرن ارتودنسی، می‌توان بدون نیاز به کشیدن دندان، دندان‌ها را مرتب و هماهنگ کرد. اما در برخی موارد خاص—مثلاً زمانی که فضای فک برای چینش منظم دندان‌ها کافی نیست، یا در صورت وجود دندان‌های اضافی یا آسیب‌دیده—متخصص ارتودنسی ممکن است کشیدن یک یا چند دندان را توصیه کند.

بیشتر بخوانید: تعداد جلسات ارتودنسی چقدر است؟

بنابراین، کشیدن دندان در ارتودنسی یک تصمیم کلی و یکسان برای همه نیست، بلکه بخشی از یک طرح درمان اختصاصی است که پس از بررسی دقیق عکس‌های رادیوگرافی، معاینه فک و دندان‌ها، و در نظر گرفتن اهداف درمانی اتخاذ می‌شود.

برای ارتودنسی باید همه دندان‌ها سالم باشد؟

بله، سلامت دندان‌ها و لثه‌ها پیش از شروع درمان ارتودنسی بسیار حائز اهمیت است. اگر دندانی دچار پوسیدگی، عفونت یا بیماری لثه باشد، باید پیش از نصب براکت‌ها درمان شود. زیرا وجود مشکلات درمان‌نشده می‌تواند روند ارتودنسی را مختل کرده و حتی منجر به عوارض جدی‌تری شود.

پیش از آغاز درمان، متخصص ارتودنسی معمولاً با همکاری دندانپزشک عمومی یا پریودنتیست، وضعیت کلی دهان و دندان‌ها را بررسی می‌کند. در صورت وجود پوسیدگی، بیماری لثه یا سایر مشکلات، ابتدا باید این مسائل برطرف شوند تا درمان ارتودنسی با اطمینان و موفقیت بیشتری پیش رود.

متن انگلیسی:

“Orthodontic treatment can improve oral health by addressing issues like uneven tooth wear, gum problems, breathing difficulties, and speech development.”

متن فارسی:

«درمان ارتودنسی می‌تواند با برطرف کردن مشکلاتی مانند ساییدگی نابرابر دندان‌ها، بیماری‌های لثه، دشواری‌های تنفسی و اختلالات گفتاری، سلامت دهان و دندان را بهبود ببخشد.» www.verywellhealth.com

کدام دندان در ارتودنسی کشیده می شود؟

خوب است بدانید که کشیدن هر دندان بدون توجه به نکات و استانداردها مجاز نیست و پزشک بعد از تشخیص و با توجه به الزام کشیدن دندان و توجه به دلایل بالا، اولویت کشیدن دندان را مشخص می‌کند.

به طور معمول ابتدا کشیدن دندان‌های پوسیده، آسیب دیده و خراب، ترمیم شده و پر شده در اولویت هستند. مگر این که این موارد در دندان‌های جلویی باشند. برای کشیدن دندان، زیبایی و حفظ ظاهری بیمار نیز در نظر گرفته می‌شود و در صورتی که خرابی و مشکل دیده نشود، کشیدگی از دندان شماره ۴ شروع می‌شود.

مورد دیگری که متخصص در نظر می‌گیرد، حفظ قرینگی است، مثلا اگر دندانی از سمت چپ فک کشیده شود، پزشک برای حفظ قرینگی با توجه آن، دندانی با شماره نزدیک به آن را در سمت راست برای کشیدن انتخاب می‌کند.

بیشتر بخوانید: تاثیر ارتودنسی بر چهره و فرم لب

همین فرآیند ممکن است برای هر دو فک انجام شود و در صورت وجود مشکلات دهانی یا دارا بودن فک کوچک، ممکن است نیاز به کشیدن ۴ دندان باشد. اما لازم نیست به هیچ عنوان نگران باشید، چرا که در طی ارتودنسی به خوبی جای این ۴ دندان پر می‌شود.

یک مورد دیگری که باید بدانید این است که به طور کلی دندان عقل کشیده نمی‌شود. فقط در شرایطی که دندان عقل مشکلاتی مثل عفونت لثه، دندان درد، احتمال برهم زدن نتایج ارتودنسی، آسیب به عروق و اعصاب و سایر دندان‌ها را ایجاد کند، کشیده می‌شود.

روش های جایگزینی کشیدن دندان در ارتودنسی

امروزه برای کاهش نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی، روش‌های مدرنی استفاده می‌شود که در ادامه به توضیح برخی از آن‌ها پرداخته‌ایم؛

• تراشیدن دندان‌ها

تراشیدن دندان‌ها و باریک کردن قسمت تاج یکی از روش‌های جایگزین برای کشیدن دندان‌ها هستند. در اکثر موارد ارتودنتیست‌ها این روش را زمانی استفاده می‌کنند که نامرتبی‌های دندان‌ها ربطی به اندازه فک نداشته و بزرگی غیرطبیعی دندان‌ها باعث نامرتبی شده باشد. در این صورت دندانپزشک با برداشتن مقداری از سطح محیطی تاج، این نامرتبی را برطرف می‌کند تا نیازی به کشیدن آن دندان نباشد.

• ارتودنسی اینویزیلاین یا نامرئی

این نوع ارتودنسی یکی از تکنولوژی‌ها و فناوری‌‌های نوین برای ارتودنسی هستند که به دلیل استفاده از پلاک‌های شفاف، متحرک و راحت به ارتودنسی نامرئی یا مخفی نیز معروف شده‌اند. این روش جایگزینی مناسب برای بریس‌های قدیمی است. این روش برای تمام سنین قابل استفاده است اما اگر دندان مشکل حاد و تخریبی داشته باشد، امکان استفاده از آن وجود نخواهد داشت. روش اینویزیلاین جایگزینی مناسب در صورت نیاز پیدا کردن به کشیدن دندان است. به این صورت که با افزایش فضای فک به ایجاد فضای کافی برای دندان‌ها جهت صاف شدن کمک می‌کند.

• ارتودنسی دیمون

ارتودنسی دیمون یکی از روش‌های درمان ارتودنتیک است که در آن از بریس‌های سلف لیگیتینگ استفاده شده و برای بیمارانی که برای مرتب کردن دندان‌های خود مجبور به کشیدن دندان می‌شوند، روشی جایگزین است.

• پالاتال اکسپندر یا وسیع کننده کام

پالاتال اکسپندر، یکی از روش‌های جایگزین برای کشیدن دندان به خصوص قبل از سن بلوغ، زمانی که استخوان فک به طور کامل شکل نگرفته و در مرحله رشد باشد، است. این روش به افزایش پهن یا وسیع کردن سقف دهان کمک کرده و فضای اضافی برای صاف شدن دندان‌‌ها را ایجاد می‌کند.

چگونه می توانم تشخیص دهم که به کشیدن دندان نیاز دارم؟

دندانپزشک با بررسی برخی علائم و نشانه‌ها شما را از کشیدن دندان مطلع می‌کند. این علائم شامل موارد زیر است:

• تغییر رنگ یا پوسیدگی دندان‌ها
• حساس یا دردناک بودن دندان‌‌ها
• رشد دندان‌ها در جای نامناسب

بیشتر بخوانید: اصلاح دندان خرگوشی با ارتونسی

• بزرگ بودن غیرطبیعی دندان
• کوچک بودن زیاد فک

زمان کشیدن دندان

زمان کشیدن دندان در ارتودنسی به نوع دندان و سن بیمار وابسته است. به طور معمول در صورت نیاز به کشیدن دندان در افراد بزرگسال، این عمل قبل از نصب براکت‌ها انجام می‌شود و در برخی دندان‌‌ها مثل دندان عقل ممکن است کشیدن آن بعد از اتمام دوره درمان انجام شود.

معایب

از معایب کشیدن دندان می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تشخیص اشتباه در کشیدن دندان می‌تواند منجر به ایجاد مشکل برای بیمار و روند درمان را در پی داشته باشد.
• عدم رعایت نکات توصیه شده بعد از کشیدن دندان ممکن است باعث بروز بیماری‌های دهان و دندان شده و مشکلاتی را در روند ارتودنسی به وجود آورد.

کشیدن دندان کودکان در ارتودنسی

به طور معمول ارتودنسی در کودکان نیاز به کشیدن دندان ندارد، چرا که هنوز رشد فک در آن‌ها کامل نشده و می‌توان با انجام روش‌هایی مثل پالاتال اکسپندر یا وسیع کننده کام، هدگیر ارتودنسی و … تغییر موقعیت مناسب دندان ها و فک را انجام داد. اما در برخی شرایط که کودک مبتلا به مال اکلوژن کلاس ۳ که فک پایین به میزان زیادی جلوتر از فک بالا است، باشد ممکن است کشیدن دندان تجویز شود.

نبایدهای کشیدن دندان

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، دندانپزشکان سعی بر نگه داشتن دندان دارند. برای ارتودنسی، ارتودنتیست تا جای امکان دندان‌های جلویی را نمی‌کشد و معمولا برای کشیدن دندان‌های عقبی یعنی شماره ۴ و ۵ و دندان‌‌های آسیب دیده را انتخاب می‌کند. بنابراین برای کشیدن دندان هیچ گونه هراسی نداشته باشید و به پزشک خود اعتماد کنید.

سوالات متداول

۱- آیا کشیدن دندان می تواند موجب تغییر چهره شود؟

از آن جایی که دندان‌‌ها دارای ریشه‌های عمیق بوده و به استخوان داخل صورت متصل هستند، در فرم و شکل صورت تاثیر می‌گذارند و پس از کشیدن دندان ممکن است به میزان کمی تغییری در فرم صورت مشاهده شود که این یک فرآیند طبیعی در ارتودنسی است.

۲- کشیدن دندان چقدر رایج است؟

به طور معمول کشیدن دندان برای انجام ارتودنسی رایج نیست و پزشکان سعی بر این دارند که تا جای ممکن از حذف دندان‌ها جلوگیری کنند. کشیدن دندان بیش تر در بزرگسالان انجام می‌شود به این دلیل که رشد استخوان‌‌ها و دندان‌ها در این سن متوقف شده و جابه‌جایی سخت تر می‌شود.

۳- آیا کشیدن دندان برای براکت ها مشکلی ایجاد نمی کند؟

کشیدن دندان برای درمان ارتودنسی کاملا بی خطر است به خصوص اگر این کار توسط یک دندانپزشک متخصص انجام شود.

۴- اگر یک دندان کشیده شود بقیه دندان ها حرکت می کنند؟

بله. یکی از دلایل اصلی کشیدن دندان برای درمان ارتودنسی، ایجاد فضای خالی و مناسب برای دیگر دندان‌ها و صاف کردن دندان و اصلاح فک است. در ارتودنسی دندانپزشک پس از کشیدن دندان با هدایت دیگر دندان‌ها در جای درست، به اصلاح فرم دندان‌ها کمک می‌کند. اما اگر دندان کشیده شود و هیچ ارتودنسی و هدایتی صورت نگیرد، دندان‌‌های مجاور می‌توانند به فضای خالی لغزیده و منجر به ایجاد مشکلات فک و دهان و حتی از دست دادن دندان شوند.

۵- آیا کشیدن همزمان ۴ دندان بی خطر است؟

کشیدن ۴ دندان به طور همزمان چندان مرسوم نیست و در اکثر موارد دندانپزشک در چند جلسه این کار را انجام می‌دهد. ارتودنتیست مدت کوتاهی پس از کشیدن دندان‌ها، بلافاصله ارتودنسی را با روش مورد نظر انجام می‌‌دهد تا از مزایای فضای خالی ایجاد شده برای صاف و مرتب شدن دندان‌‌ها استفاده کند.

۶- آیا در همه روش های ارتودنسی باید دندان کشید؟

برای درمان ارتودنسی دندان روشهای مختلفی را می‌توان استفاده کرد که هر یک از آن‌ها تکنیک‌ها و دستگاه‌های مختص به خود را دارند. برای هر یک از این روش‌ها که شامل ارتودنسی متحرک (اینوزیلاین‌ها و سایر الاینرها)، ارتودنسی ثابت فلزی (ارتودنسی معمولی، دیمون، لینگوال و سرامیکی) و ارتودنسی نامرئی هستند، اگر متخصص تشخیص دهد که باید دندانی کشیده شود، توصیه می‌شود که به او اعتماد کنید.

۷- اگر اجازه ندهم دندانم کشیده شود چه می شود؟

اگر ارتودنتیست تشخیص دهد که باید دندانی کشیده شود اما با توجه به عدم رضایت بیمار، ارتودنسی بدون کشیدن آن دندان انجام شود، به مرور زمان منجر به ایجاد مشکلاتی می‌شود. به این صورت که کشیده نشدن این دندان باعث ایجاد فشار به دندان‌های دیگر شده و حتی در صورت صاف شدن دندان‌ها ممکن است دوباره و بعد از مدتی دندان‌ها کج شده و نیاز به ارتودنسی مجدد و کشیدن دندان‌ها شود که این هم هزینه زیاد و هم صرف زمان و درد بیشتری را در پی خواهد داشت.

۸- چه مدت پس از کشیدن دندان، درمان ارتودنسی شروع می شود؟

دندانپزشک می‌تواند بلافاصله بعد از کشیدن دندان نصب براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها را انجام دهد اما به طور معمول این کار ۲ روز بعد از کشیدن دندان انجام می‌شود.

۹- آیا کشیدن دندان سبب آسیب رسیدن به بافت استخوان می شود؟

استخوان بافتی زنده بوده که وظیفه آن حمایت از دندان‌ها است. بعد از کشیدن دندان، در برخی موارد به علت نازک بودن غلاف استخوان اطراف دندان، استخوان فک دچار تحلیل رفتگی می‌شود. این مورد ممکن است چند ماه بعد از کشیدن دندان نیز اتفاق بیفتد. از این رو جراح برای کشیدن دندان شرایط استخوان فک را بررسی کرده و در صورت نیاز پیوند استخوان انجام می‌دهد.

۱۰- آیا جای دندان کشیده شده در ارتودنسی پر می شود؟

بله، علت اصلی کشیدن دندان در ارتودنسی باز شدن فضای بیشتر و حرکت دندان ها موقعیت صحیح خود است و کم کم جای خالی دندان کشیده شده پر می شود.