یکی از سوالات پرتکرار مراجعین ارتودنسی این است: ” آیا بدون کشیدن دندان هم می توان ارتودنسی کرد؟ ” و ” در چه شرایطی کشیدن دندان برای ارتودنسی ضروری است؟ ” پاسخ این سؤالات به شرایط فک، وضعیت دندان ها و تشخیص متخصص ارتودنسی بستگی دارد. در این مقاله به بررسی کامل دلایل، ضرورت و روش های جایگزین کشیدن دندان در درمان ارتودنسی می پردازیم.
در چه شرایطی کشیدن دندان برای ارتودنسی ضروری است؟
گاهی اوقات برای درمان با کیفیت ارتودنسی نیاز به برداشتن برخی دندانها وجود دارد. قبل از اتخاذ چنین تصمیمی، متخصص ارتودنسی یک تشخیص کامل که شامل اندازه گیری مدلهای فک، بررسی عکس اشعه ایکس، تجزیه و تحلیل عکسهای صورت و لبخند است را انجام میدهد.
اگر پزشک با توجه به معاینات تشخیص دهد که برای انجام ارتودنسی فضای کافی درون فک وجود نداشته و دندانها تحت فشار هستند و راه حلی برای درمان وجود ندارد، کشیدن دندان را تجویز میکند.
در صورت کشیده نشدن این دندان و انجام ارتودنسی ممکن است نتایج نهایی برگشت پذیر باشند، چرا که ممکن است بعد از اتمام درمان ارتودنسی، دندانها تحت فشار مجدد دندانهای مجاور قرار گرفته و در گذر زمان، مجدد منحرف و نامرتب شوند. در این صورت فرد باید مجدد با صرف هزینه و زمان اضافی با کشیدن دندان، دوباره ارتودنسی انجام دهد.
چرا گاهی در ارتودنسی دندان کشیده می شود؟
کشیدن دندان برای ارتودنسی برای همه افراد الزامی نیست و فقط در صورت تشخیص پزشک و در شرایط زیر تجویز میشود:
- کوچک بودن فک: در صورت کوچک بودن فک، دندانها جای کافی نداشته و به هم فشار وارد میکنند و ارتودنسی به خوبی انجام نخواهد شد.
- وجود آسیب غیرقابل درمان و خرابی در دندان: در این صورت ممکن است حین ارتودنسی به دندانها آسیب بیشتری وارد شود و دندانپزشک نتواند به خوبی دندانها را در مسیر درست قرار دهد.
- نداشتن تاج و یا از بین رفتن ریشه دندان: در این صورت ممکن است امکان ترمیم و درمان دندان وجود نداشته باشد.
- شلوغ بودن دندان ها و عدم امکان هم سو کردن آن ها: هر چه دندان بزرگ تر و نزدیک تر به دندانهای جلویی باشد با کشیدن دندان، دندانهای ناهموار راحت تر میتوانند در ناحیه کشیدن قرار گیرند.
- وجود دندان اضافه جانبی مماس یا روی دندانهای دیگر
- در صورت آسیب شدید دندان ناشی از ضربه و تصادف
حرفه ای ترین و بروزترین تکنولوژی ارتودنسی و مشاهده نتایج انواع طرح درمان در کلینیک دکتر ستار کبیری : تکنولوژی تصویر برداری سه بعدی ارتودنسی دیجیتال
جابجایی دندان عقل با ارتودنسی
در برخی شرایط که دندان عقل کامل رشد کرده جابجایی آن با ارتودنسی امکان پذیر است اما زمانی انجام می شود که دندان آسیاب اول یا دوم از بین رفته باشد و بخواهد جایگزین آن ها شود و جا به جایی دندان عقل با استفاده از براکت و سیم های ارتودنسی قابل انجام است و فرایندی سخت و زمان بر دارد و فقط در شرایط خاص و توصیه متخصص انجام می شود.
آیا برای ارتودنسی باید دندان عقل را کشید؟
دندان عقل فقط در صورت شرایط زیر نیاز به کشید ندارد:
- عدم وجود فضای کافی برای رشد
- بهم ریختن و فشار اوردن به دندان های مجاور
- باعث درد، التهاب یا انحراف مجدد دندان ها بعد از ارتودنسی
در برخی افراد ممکن است بهصورت نیمهنهفته یا کاملاً نهفته باقی بمانند. اگر این دندانها فضای کافی برای رویش نداشته باشند یا در زاویهای نادرست رشد کنند، میتوانند باعث بههمریختگی سایر دندانها شوند، بهویژه پس از پایان درمان ارتودنسی.
بیشتر بخوانید: مشکلات ناشی از تاخیر در شروع درمان ارتودنسی
در برخی موارد وجود دندان عقل موجب فشار به دندان های دیگر،درد،التهاب یا حتی برگشت مجدد ناهنجاری دندان بعد از ارتودنسی میشود. در این موارد متخصص برای حفظ ترتیب دندان ها و جلوگیری از آسیب به بافت اطراف آن پیشنهاد و توصیه به کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی میکند. اما اگر دندان عقل سالم و بدون مشکلی باشد و در موقعیت مناسب خود کامل رشد کرده باشد معمولا نیازی به کشیدن آن نیست.
عکس کشیدن چهار دندان در ارتودنسی قبل و بعد
آیا جای دندان کشیده شده در ارتودنسی پر میشود؟
بله جای دندان کشیده شده در ارتودنسی کامل پر می شود. هدف اصلی کشیدن دندان در ارتودنسی باز شدن فضای کافی برای مرتب کردن ناهنجاری است پس متخصص با براکت و سیم، دندان های مجاور را به سمت فضای خالی حرکت می دهد و فضای دندان را میبندد.
نکته مهم این است که بسته شدن فضای دندان کشیده شده نیاز به برنامهریزی دقیق، مهارت تخصصی و پیگیری منظم دارد. در برخی موارد خاص، اگر بنا به دلایلی فضای کامل بسته نشود، متخصص ممکن است راهحلهای تکمیلی مانند استفاده از روکش یا ایمپلنت را پیشنهاد دهد—هرچند در اغلب درمان های ارتودنسی، چنین مداخلاتی لازم نیست.
آیا همیشه در ارتودنسی دندان کشیده میشود؟
تصمیم برای کشیدن یا نکشیدن دندان کاملاً به شرایط فردی بیمار، میزان فشردگی دندانها، وضعیت فک، و نوع ناهنجاری دندانی بستگی دارد.
خیر در همه درمان های ارتودنسی کشیدن دندان ضروری نیست. کشیدن دندان تنها زمانی انجام می شود که دندان ها بهم فشار وارد کنند یا روی هم قرار گرفته باشند. با کشیدن یک یا چند دندان فضای لازم برای حرکت دندان ها ایجاد می شود.همچنین در کودکان و نوجوانان می توان ارتودنسی را بدون کشیدن دندان با ابزار های کمکی مثل وسیع کننده فک،کش ارتودنسی انجام داد.
بیشتر بخوانید: تعداد جلسات ارتودنسی چقدر است؟
بنابراین، کشیدن دندان در ارتودنسی یک تصمیم کلی و یکسان برای همه نیست.
برای ارتودنسی باید همه دندان ها سالم باشد؟
عکس کشیدن چهار دندان در ارتودنسی قبل و بعد
بله، سلامت دندان ها و لثه ها پیش از شروع درمان ارتودنسی بسیار حائز اهمیت است. اگر دندانی دچار پوسیدگی، عفونت یا بیماری لثه باشد، باید پیش از نصب براکت ها درمان شود. زیرا وجود مشکلات درماننشده میتواند روند ارتودنسی را مختل کرده و حتی منجر به عوارض جدیتری شود.
پیش از آغاز درمان، متخصص ارتودنسی معمولاً با همکاری دندانپزشک عمومی یا پریودنتیست، وضعیت کلی دهان و دندانها را بررسی میکند. در صورت وجود پوسیدگی، بیماری لثه یا سایر مشکلات، ابتدا باید این مسائل برطرف شوند تا درمان ارتودنسی با اطمینان و موفقیت بیشتری پیش رود.
متن انگلیسی:
“Orthodontic treatment can improve oral health by addressing issues like uneven tooth wear, gum problems, breathing difficulties, and speech development.”
متن فارسی:
«درمان ارتودنسی میتواند با برطرف کردن مشکلاتی مانند ساییدگی نابرابر دندانها، بیماریهای لثه، دشواریهای تنفسی و اختلالات گفتاری، سلامت دهان و دندان را بهبود ببخشد.» www.verywellhealth.com
کدام دندان در ارتودنسی کشیده می شود؟
به طور معمول ابتدا کشیدن دندانهای پوسیده، آسیب دیده و خراب، ترمیم شده و پر شده در اولویت هستند. مگر این که این موارد در دندانهای جلویی باشند. برای کشیدن دندان، زیبایی و حفظ ظاهری بیمار نیز در نظر گرفته میشود و در صورتی که خرابی و مشکل دیده نشود، کشیدگی از دندان شماره ۴ شروع میشود.
مورد دیگری که متخصص در نظر میگیرد، حفظ قرینگی است، مثلا اگر دندانی از سمت چپ فک کشیده شود، پزشک برای حفظ قرینگی با توجه آن، دندانی با شماره نزدیک به آن را در سمت راست برای کشیدن انتخاب میکند.
همین فرآیند ممکن است برای هر دو فک انجام شود و در صورت وجود مشکلات دهانی یا دارا بودن فک کوچک، ممکن است نیاز به کشیدن ۴ دندان باشد. اما لازم نیست به هیچ عنوان نگران باشید، چرا که در طی ارتودنسی به خوبی جای این ۴ دندان پر میشود.
فقط توجه داشته باشید که به طور کلی دندان عقل کشیده نمی شود مگر اینکه باعث عفونت لثه، درد و بهم زدن نتیجه ارتودنسی و سلامت سایر دندانها شود.
روش های جایگزینی کشیدن دندان در ارتودنسی
امروزه برای کاهش نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی، روشهای مدرنی استفاده میشود که در ادامه به توضیح برخی از آنها پرداختهایم؛
۱. تراشیدن دندان ها:
هنگامی استفاده می شود که نامرتبی دندان ها به اندازه و شکل خود دندان ها مربوط باشد نه اندازه یا موقعیت فک پس تراشیدن جزئی تاج دندان برای مرتبی در کنار ارتودنسی انجام میشود.
۲. ارتودنسی نامرئی (الاینر شفاف اینویزیلاین ):
از الاینر های شفاف و متحرک برای ایجاد فضای مناسب استفاده می شود با اینکه طول درمان بیشتر میشود اما به کشیدن دندان کمتری نیاز میشود و مناسب کودکان تا بزرگسالان است.(برای مشکلات شدید ناهنجاری مناسب نیست)
۳. ارتودنسی دیمون
ارتودنسی دیمون یکی از روشهای درمان ارتودنتیک است که در آن از بریسهای سلف لیگیتینگ استفاده شده و برای بیمارانی که برای مرتب کردن دندانهای خود مجبور به کشیدن دندان میشوند، روشی جایگزین است.
۴. پالاتال اکسپندر یا وسیع کننده کام
پالاتال اکسپندر، یکی از روشهای جایگزین برای کشیدن دندان به خصوص قبل از سن بلوغ، زمانی که استخوان فک به طور کامل شکل نگرفته و در مرحله رشد باشد، است. این روش به افزایش پهن یا وسیع کردن سقف دهان کمک کرده و فضای اضافی برای صاف شدن دندانها را ایجاد میکند.
چگونه می توانم تشخیص دهم که به کشیدن دندان نیاز دارم؟
دندانپزشک با بررسی برخی علائم و نشانهها شما را از کشیدن دندان مطلع میکند. این علائم شامل موارد زیر است:
- تغییر رنگ یا پوسیدگی دندانها
- حساس یا دردناک بودن دندانها
- رشد دندانها در جای نامناسب
بیشتر بخوانید: اصلاح دندان خرگوشی با ارتونسی
- بزرگ بودن غیرطبیعی دندان
- کوچک بودن زیاد فک
زمان کشیدن دندان
زمان کشیدن دندان در ارتودنسی به نوع دندان و سن بیمار وابسته است. به طور معمول در صورت نیاز به کشیدن دندان در افراد بزرگسال، این عمل قبل از نصب براکتها انجام میشود و در برخی دندانها مثل دندان عقل ممکن است کشیدن آن بعد از اتمام دوره درمان انجام شود.
معایب
از معایب کشیدن دندان می توان موارد زیر را نام برد:
- تشخیص اشتباه در کشیدن دندان میتواند منجر به ایجاد مشکل برای بیمار و روند درمان را در پی داشته باشد.
- عدم رعایت نکات توصیه شده بعد از کشیدن دندان ممکن است باعث بروز بیماریهای دهان و دندان شده و مشکلاتی را در روند ارتودنسی به وجود آورد.
درباره کاربرد مینی اسکرو ارتودنسی بیشتر بدانید.
کشیدن دندان کودکان در ارتودنسی
به طور معمول ارتودنسی در کودکان نیاز به کشیدن دندان ندارد، چرا که هنوز رشد فک در آنها کامل نشده و میتوان با انجام روشهایی مثل پالاتال اکسپندر یا وسیع کننده کام، هدگیر ارتودنسی و … تغییر موقعیت مناسب دندان ها و فک را انجام داد. اما در برخی شرایط که کودک مبتلا به مال اکلوژن کلاس ۳ که فک پایین به میزان زیادی جلوتر از فک بالا است، باشد ممکن است کشیدن دندان تجویز شود.
نبایدهای کشیدن دندان
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، دندانپزشکان سعی بر نگه داشتن دندان دارند. برای ارتودنسی، ارتودنتیست تا جای امکان دندانهای جلویی را نمیکشد و معمولا برای کشیدن دندانهای عقبی یعنی شماره ۴ و ۵ و دندانهای آسیب دیده را انتخاب میکند. بنابراین برای کشیدن دندان هیچ گونه هراسی نداشته باشید و به پزشک خود اعتماد کنید.
بیشتر بخوانید: انواع راه های درمان ازدحام و شلوغی دندان
حرف آخر
کشیدن دندان در ارتودنسی همیشه ضروری نیست و در برخی موارد برای دستیابی به نتیجه بهتر و ماندگارتر امری اجتناب ناپذیر است. این تصمیم فقط تحت مشاوره متخصص ارتودنسی با تجربه و پس از بررسی دقیق دندان ها و فک گرفته میشود. اگر نگران کشیدن دندان در روند ارتودنسی هستید بهتره حتما با پزشک مشورت کنید تا تمامی راه های درمانی خود را بررسی کنید.
سوالات متداول
۱- آیا کشیدن دندان می تواند موجب تغییر چهره شود؟
از آن جایی که دندانها دارای ریشههای عمیق بوده و به استخوان داخل صورت متصل هستند، در فرم و شکل صورت تاثیر میگذارند و پس از کشیدن دندان ممکن است به میزان کمی تغییری در فرم صورت مشاهده شود که این یک فرآیند طبیعی در ارتودنسی است.
۳- آیا کشیدن دندان برای براکت ها مشکلی ایجاد نمی کند؟
کشیدن دندان برای درمان ارتودنسی کاملا بی خطر است به خصوص اگر این کار توسط یک دندانپزشک متخصص انجام شود.
۴- اگر یک دندان کشیده شود بقیه دندان ها حرکت می کنند؟
بله دندان های کناری به سمت فضای خالی دندان کشید شده حرکت می کنند و برای اینکه ترتیب دندان ها بهم نریزد براکت ها به صورت هدفمند جایگذاری میشوند.
۵- آیا کشیدن همزمان ۴ دندان بی خطر است؟
کشیدن ۴ دندان به طور همزمان چندان مرسوم نیست و در اکثر موارد دندانپزشک در چند جلسه این کار را انجام میدهد.
۶- آیا در همه روش های ارتودنسی باید دندان کشید؟
خیر کشیدن دندان فقط در صورت تشخیص متخصص و نوع ارتودنسی (ثابت، ارتودنسی متحرک،نامرئی و ..) انجام می شود
۷- اگر اجازه ندهم دندانم کشیده شود چه می شود؟
عدم کشیدن دندان می تواند نتیجه نهایی را بهم بریزد و باعث نامرتبی و حتی نیاز به ارتودنسی مجدد شود؛متخصص همیشه بهترین راه را برای نتیجه بهتر پیشنهاد می دهد.
۸- چه مدت پس از کشیدن دندان، درمان ارتودنسی شروع می شود؟
دندانپزشک میتواند بلافاصله بعد از کشیدن دندان نصب براکتهای ارتودنسی روی دندانها را انجام دهد اما به طور معمول این کار ۲ روز بعد از کشیدن دندان انجام میشود.
۹- آیا کشیدن دندان سبب آسیب رسیدن به بافت استخوان می شود؟
استخوان بافتی زنده بوده که وظیفه آن حمایت از دندانها است. بعد از کشیدن دندان، در برخی موارد به علت نازک بودن غلاف استخوان اطراف دندان، استخوان فک دچار تحلیل رفتگی میشود. این مورد ممکن است چند ماه بعد از کشیدن دندان نیز اتفاق بیفتد. از این رو جراح برای کشیدن دندان شرایط استخوان فک را بررسی کرده و در صورت نیاز پیوند استخوان انجام میدهد.
۱۰- آیا جای دندان کشیده شده در ارتودنسی پر می شود؟
بله، علت اصلی کشیدن دندان در ارتودنسی باز شدن فضای بیشتر و حرکت دندان ها موقعیت صحیح خود است و کم کم جای خالی دندان کشیده شده پر می شود.
نمونه درمان ارتودنسی با کشیدن دندان توسط دکتر ستار کبیری
چقدر طول میکشه که جای دندان کشیده شده پر بشه دوباره . دوتا دندون ازفک پایینی کشیده شده .
سلام وقت بخیر
به طور دقیق نمیشه گفت و به عواملی مثل سن و نوع ارتودنسی و واکنش و سرعت حرکت دندان هایتان بستگی دارد.
معمولا ۶ ماه تا یکسال طول می کشد
همچنین در کل طول درمان ارتودنسی نیاز به صبوری دارد نگران نباشید با تشخیص درست پزشک دندان ها در اخر مرتب و در موقعیت صحیح خود قرار میگیرند.