به کار بردن اصطلاح عوارض ارتودنسی دندان به خودی خود صحیح نمی باشد اما چیزی است که در جامعه رواج پیدا کرده است. فرآیند ارتودنسی یک روش درمانی است که در جهت بهبود ناهنجاری های دهان و دندان استفاده می شود. پس وقتی به عنوان درمان اصلاحی استفاده می گردد نمی تواند یک نتیجه دارای عوارض را در پی داشته باشد. اما چیزی که برای افراد تحت درمان ارتودنسی ایجاد مشکل می کند معایب این نوع درمان است. ارتودنسی با توجه به نوع آن، شرایط دهان بیمار، تخصص دندانپزشک و .. محدودیت هایی را ایجاد می کند که در برخی موارد مانند عدم انجام بهداشت صحیح دهان و دندان باعث خراب شدن آنها می شود. اطلاع از معایب و محدودیت های ارتودنسی کمک می کند تا بتوانیم به مقدار قابل توجهی این به اصطلاح عوارض را کنترل کنیم.
توضیح مشکلات رایج پس از شروع ارتودنسی توسط دکتر کبیری متخصص ارتودنسی در کرج
انواع عوارض ارتودنسی دندان
مهم ترین مشکلاتی که در طی فرآیند ارتودنسی تحت شرایط گوناگون برای فرد به وجود می آیند عبارتند از:
- باقی ماندن غذا و خوراکی ها بین دندان و اتصالات ارتودنسی
از پرتکرارترین پیش آمدهایی که در ارتودنسی برای اکثر افراد بوجود می آید باقی ماند غذا در بین دندان ها و بر روی محل اتصالات ارتودنسی می باشد. برای این مورد می توان با انجام مسواک و نخ دندان مشکل را به راحتی حل کرد.
- ایجاد زخم و آفت در نواحی داخل دهان
فضای داخلی دهان در تماس با سطح دندان می باشند. اگر پوست دهان حساس و نازک باشد در اثر برخورد و مالش براکت ها و سیم ارتودنسی ممکن است زخم شود. این یکی از معایبی است که ناچارا در ارتودنسی وجود دارد و در شرایطی که آزار دهنده باشد از موم های ارتودنسی برای آن استفاده می شود.
- بیرون آمدن لیگاتورها
از اتصالات پر کاربرد در ارتودنسی لیگاتورهایی هستند که به صورت کش یا سیم کوچک، براکت ها را روی سیم ارتودنسی نگه می دارند. امکان خارج شدن لیگاتورها از محل خودشان وجود دارد. این مشکل نیز به راحتی با کمک یک موچین استریل شده قابل حل می باشد. اگر تعداد زیادی از لیگاتورها دچار تغییر شدن و مرتب از محل خارج شدن باید به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.
- بیرون زدن سیم ارتودنسی
انتهای سیم ارتودنسی ممکن است از محل خود خارج شود. می توان با یک جسم نرم آن را به آرامی به محل خود فشار داد. در صورتی که نتوانید آن را به حالت اولیه برگردانید باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا با اصلاح آن را انجام دهد.
در صورتی که به متخصص دسترسی ندارید می توانید نوک سیم را با موم بپوشانید. در شرایط وخیم تر که موجب زخم شدن لثه شود و چاره ای وجود نداشته باشد، سیم را می شود برید.
- درد خفیف در ناحیه دهان و دندان
انجام ارتودنسی جهت ایجاد تغییرات در دندان ها و فک استفاده می شود. قرار گرفتن دندان ها تحت فشار با دردهای خفیف و جزیی همراه خواهد بود که ناشی از تغییر وضعیت دندان هاست. در روزهای اول کمی این درد برای افراد ممکن است آزار دهنده باشد اما در ادامه به آن عادت خواهند کرد.
اگر آستانه تحمل درد پایین باشد یا احساس کنید درد بیشتر از حد نرمال به دندان ها و دهان او وارد می شود می توانید با مراجعه به متخصص ارتودنسی و تحت نظر از داروهای مسکن درد استفاده کنید.
- شل شدن یا باز شدن براکت ها و سیم ها
در طول روز فرد در اثر صحبت کردن یا خوردن و آشامیدن دندان های خود را مدام حرکت می دهد و به آنها فشارهایی وارد می کند. گاهی در اثر همین موارد احتمال شل شدن براکت ها وجود دارد. باید در حد امکان این شل بودن را اصلاح کنید و مراقب باشید اجزای ارتودنسی از محل دندان جدا نشوند و در اثر اتفاق ناگهانی وارد گلوی شما شوند.
- زرد شدن دندان ها در طول ارتودنسی
وسایل ارتودنسی قسمتی از سطح میانی دندان را می پوشانند در نتیجه رعایت بهداشت دندان ها و انجام مسواک به راحتی قبل صورت نمی گیرد. از طرفی درمان ارتودنسی نیز طولانی است. این طولانی بودن درمان و باقی ماندن خوراکی ها و رنگ دانه های مواد غذایی بر روی دندان ها سبب می شود که در دراز مدت رنگ دندان ها زرد و تیره شود و بر روی آنها لک ایجاد گردد. این مشکل با دقت بیشتر در نظافت دندان و با حوصله مسواک زدن بر طرف می گردد.
- عفونت لثه
عدم رعایت بهداشت به بهترین شکل ممکن فقط محدود به تیره شدن و تغییر رنگ دندان ها نمی شود. گاهی اگر در دراز مدت بهداشت دهان به خوبی رعایت نگردد، احتمال ایجاد حساسیت و عفونت در دندان ها وجود خواهد داشت. عفونی شدن دندان نه تنها عواقب خطرناکی به همراه دارد که طول درمان ارتودنسی را به مقدار قابل توجهی افزایش می دهد. پس حتما نسبت به بهداشت دهان در زمان ارتودنسی توجه کاملی داشته باشید و هرگونه زخم و حساسیت که در دهان و اطراف لثه ایجاد شد را سریعا پیگیری کنید.
- کوتاه شدن ریشه دندان
در انواع مختلف ارتودنسی، دندان ها تحت فشار قرار می گیرند تا ناهنجاری های موجود اصلاح شوند. تغییر وضعیت دندان ها در موارد محدودی ممکن است با کوتاه شدن ریشه دندان همراه شود. این مساله همیشه خطر ساز و نگران کننده نیست. اگر فرد دارای مشکلات ریشه ای دندان باشد در موارد نادر احتمال اینکه در اثر کوتاه شدن ریشه دندان ها، عمر دندان او کم شود، وجود خواهد داشت.
- شکستن دندان ایمپلنت شده
اگر قبل از ارتودنسی دارای دندان ایمپلنت هستید باید این نکته را متخصص شما حتما در نظر بگیرد. فشار زیاد به دندان ایمپلنت متفاوت با دندان معمولی می باشد. دندان های معمولی قابلیت تغییر وضعیت از محل ریشه را دارند ولی برای دندان ایمپلنت شده به این شکل نیست و ممکن است دچار شکست شود. البته در شرایط کنونی با افزایش تجهیزات و تجربه متخصص ارتودنسی این مشکل تا مقدار زیادی برطرف گردیده است.
از دیگر مواردی که در اثر ارتودنسی ممکن است به وجود بیاید می توان به ایجاد آسیب در مینای دندان، انحراف و جابجایی دندان ها، بلعیدن قطعات ریز ارتودنسی و … نیز اشاره کرد.
عوارض درمان بدون کشیدن دندان
در شرایط گوناگونی مانند کوچک بودن فک، تراکم بالای دندان ها و .. نیاز می شود که قبل از انجام ارتودنسی بنابر تشخیص متخصص ارتودنسی دندان کشیده شود. اگر متخصص این کار را انجام ندهد یا فرد مخالف کشیدن دندان باشد، ممکن است بعد از انجام ارتودنسی با برگشت درمان روبرو شود و دوباره ناهنجاری قبلی برای فرد ایجاد شود.
برای مطالعه بیشتر کشیدن دندان در ارتودنسی چگونه است
عوارض ارتودنسی دندان در سنین بالا
برای درمان ارتودنسی محدودیت سن وجود ندارد. اما تفاوت در سطح سلامتی دندان ها و رسیدن به نتیجه بهتر در زمان کوتاه تر است. هرچه این درمان به تاخیر بیافتد و در سنین بالاتری انجام شود، محدودیت ها و معایب بیشتری را برای فرد به همراه می آورد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احتمال ایجاد آسیب در ریشه دندان افزایش پیدا می کند.
- در سنین بالاتر عارضه تحلیل لثه بیشتر رخ می دهد.
- مینای دندان افراد با سنین بالاتر در ارتودنسی بیشتر آسیب می بیند.
- طول درمان ارتودنسی به مقدار قابل توجهی در سنین بالا افزایش می یابد.
راه های کاهش عوارض ارتودنسی دندان
عدم ایجاد مشکل در اثر ارتودنسی دندان برای فرد به مقدار زیادی به توانایی و تجربه متخصص ارتودنسی بستگی دارد. پس مهم ترین راه جلوگیری از عوارض ارتودنسی دندان مراجعه به بهترین متخصص ارتودنسی می باشد. یک متخصص خوب با توانایی و تجربه بالا در کنار استفاده از بهترین تجهیزات ارتودنسی، می تواند یک درمان مناسب با بهترین نتیجه را برای بیمار فراهم کند.
انجام مراقبت هایی مانند رعایت بهداشت دهان و دندان و عدم مصرف غذاها و خوراکی های چسبنده، دیگر موردی است که از عارضه های ارتودنسی جلوگیری می کند.
همچنین بخوانید : مراقبت های لازم در حین و بعد از درمان ارتودنسی چیست
پیگیری مستمر و مراجعه به موقع به متخصص در طول درمان کمک می کند نظارت دقیق تری بر شرایط ارتودنسی باشد و هرگونه خطر و عارضه ای به خوبی کنترل شود.
نحوه استفاده از موم ارتودنسی
آیا امکان بلعیده شدن قطعات ارتودنسی دندان وجود دارد؟
در موارد بسیار خاص و خیلی محدود گزارش هایی در این زمینه مطرح شده است، اما با پیشرفت تجهیزات و افزایش توانایی متخصصان، در نصب تجهیزات و چسباندن آنها، در سالهای اخیر به مقدار قابل توجهی این مورد کمتر شده است. در کنار این موارد احتمال حادثه یا اتفاق ناگهانی و فشار زیاد وجود دارد و اگر فردی دچار چنین حادثه ای شد باید در سریع ترین زمان ممکن خود را به متخصص یا اورژانس برساند.
آیا با ارتودنسی می توان لب گرفت؟ بوسه آسیبی به براکت ها وارد نمی کند؟
خیر آسیبی به براکت ها وارد نمی شود. با وجود براکت در ارتودنسی ثابت میتوان لب گرفت و رابطه جنسی دهانی برقرار کرد، هیچ مشکلی بوجود نمی آید.
با عرض سلام پسر من کشتی گیر هست آیا امکان داره بعد ارتودنسی بازم کشتی بگیره
سلام وقت بخیر
بله در حین انجام ارتودنسی میتوان کشتی و یا ورزش های دیگر مانند فوتبال، والیبال و سایر ورزش های تماسی و مشابه را انجام داد. باید در حین ورزش از گارد محافظ دهان و دندان استفاده نمایند.
سلام خدمت اقای دکتر من تقریبا ۵۵ سالمه و دندونام خراب شدن میخواستم بدونم در این سن میتونم ارتودنسی کنم آیا عوارضی داره
سلام وقت بخیر
انجام ارتودنسی در هر سن امکان پذیر است، اگر چه در سنین نوجوانی ارتودنسی مناسب تر است اما در سن بالا نیز میتوان ارتودنسی انجام داد و محدودیت و عوارضی ندارد.