درمان ازدحام و شلوغی دندان (اورکراودینگ) از جمله مسائلی است که برای سلامت و زیبایی دندان اهمیت زیادی دارد. ازدحام دندان ها می توانند به عوارض جدی مانند پوسیدگی دندان ها، عفونت های لثه و اختلالات در جهت قرارگیری دندان ها منجر شوند. در این مقاله، روش ها و راهکارهای مختلف درمانی برای ازدحام و شلوغی دندان مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا به خوانندگان کمک شود تا تصمیمات بهتری در خصوص بهبود وضعیت دندان های خود بگیرند.
همچنین بخوانید : علت پوسیدگی دندان در ارتودنسی
شلوغی و یا ازدحام بیش از حد دندان ها به چه معناست؟
درک مفهوم شلوغی دندان ها از نخستین گام هایی است که به درمان این مشکل می پردازد که عمدتا به معنای جابجایی نادرست دندان ها به دلیل کمبود فضا در دهان است. این مشکل دندانی عمدتا موجب ناترازی در دندان ها می شود و آن ها را از موقعیت طبیعی شان منحرف می کند. شلوغی دندان ها در فک بالا و پایین یک مشکل رایج در کودکان و بزرگسالان می باشد. در کودکی، هنگامی که دندان شیری میافتد و دندان دائمی شروع به رشد می کند، ازدحام دندان شروع به ظهور می کند. همچنین، در بزرگسالی هم عدم فضای کافی در دهان باعث شلوغی دندان ها می شود.
میزان شلوغی دندان ها
قبل از شروع هر گونه درمان برای شلوغی دندان ها، ارزیابی دقیق و شناخت میزان پیچیدگی این مشکل ضروری است. ارتودنتیست در مرحله اولیه باید میزان شلوغی دندان های فک بالا و پایین شما را ارزیابی کند. برای این منظور، از تکنیک های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و اسکن سه بعدی استفاده می شود تا وضعیت دقیق دندان ها مشخص شود. ارتودنتیست با مطالعه دقیق این تصاویر و نتایج اسکن، میزان شلوغی و پیچیدگی دندان ها را مشخص می کند. اطلاعات اولیه به ارتودنتیست کمک می کند تا راهکار مناسب و موثری را برای درمان شلوغی دندان ها پیشنهاد دهد، که با نیازها و اهداف شما همخوانی داشته باشد. دندان ها از لحاظ میزان شلوغی و ازدحام شامل انواع زیر می شوند:
۱- شلوغی خفیف دندان ها:
شلوغی خفیف دندان ها زمانی اتفاق میافتد که فضای خالی موجود در دهان کمتر از ۳ میلی متر باشد. در این حالت، دندان ها ممکن است به طور نسبی نزدیک به یکدیگر قرار گرفته باشند اما مشکل شدیدی در جابجایی آن ها وجود نداشته باشد.
۲- شلوغی متوسط دندان ها:
شلوغی متوسط دندان ها زمانی اتفاق میافتد که ۲ یا ۳ دندان ناهماهنگ باشند و فضای از دست رفته در فک بین ۳ تا ۵ میلی متر باشد. در این حالت، دندان ها به طور قابل ملاحظه ای نزدیک به یکدیگر قرار گرفته اند و اختلالاتی در ترتیب و قرارگیری آن ها مشاهده می شود.
۳- شلوغی شدید دندان ها:
شلوغی شدید دندان ها وقتی ایجاد می شود که دندان ها خارج از خط فک قرار گرفته باشند و به فضای بیش از ۶ میلی متر نیاز دارند. در این حالت، دندان ها به طور قابل ملاحظه ای خارج از محل طبیعی خود قرار گرفته اند و احتمالاً بر روی دندان های دیگر و لثه ها فشار وارد می کنند.
علت نامرتبی دندان ها چیست؟
علت نامرتبی و شلوغی دندان ها شامل موارد زیر می شوند:
- وراثت: بیماران مبتلا به کراودینگ دندانی اغلب فک کوچک را از مادر و دندان های بزرگ را از پدر به ارث می برند. این موضوع باعث کمبود فضا در قوس دندانی می شود که در نهایت موجب شلوغی دندان ها می گردد.
- فک کوچک: گاهی، علت شلوغی دندان ها می تواند فک کوچک یا رشد ناقص آن باشد، حتی اگر دندان ها بزرگ نباشند. (راه های درمان کوچک بودن فک پایین)
- دندان های بزرگ: گاهی دندان ها بسیار بزرگ هستند، اما فک به طور استاندارد است؛ با این حال، علت اصلی شلوغی دندان ها بیشتر به دلیل کوچک بودن فک و قوس دندانی است. (راه های درمان دندانهای بزرگ چیست)
- عادات غلط: عادات غلط مانند مکیدن انگشت و ناخن می توانند باعث نامنظم شدن دندان ها شوند.
- تغذیه نامناسب: تغذیه نامناسب می تواند باعث عدم رشد کافی فک ها شود.
- وجود دندان اضافه: وجود دندان اضافه می تواند باعث کراودینگ دندانی شود. دندان های اضافه ممکن است باعث فشار بیش از حد در فضای دهان شوند و منجر به شلوغی و نامنظم شدن دندان ها شوند. (راه های درمان هایپردونتیا دندان یا دندان اضافی)
علائم ازدحام و شلوغی دندان ها
علائم ازدحام و شلوغی دندان ها می توانند خفیف یا شدید باشند. در ادامه، برخی از علائم ازدحام دندان ها ذکر شده اند:
- ناترازی دندان ها
- بروز مشکلات لثه
- انحراف دندان ها از مسیر صحیح خود
- تغییر کردن ظاهر صورت
- گاز گرفتن مکرر زبان و داخل گونه ها
- ناراحتی در هنگام گاز گرفتن یا جویدن
- مشکلات گفتاری مانند نوک زبانی صحبت کردن
- نفس کشیدن از دهان به جای بینی
عوراض شلوغی دندان ها
اورکراودینگ یا دندان های شلوغ ممکن است بر سلامتی دهان افراد اثرات مختلفی داشته باشند. در ادامه، برخی اثرات شلوغی دندان ها ذکر شده اند:
- مشکلات مربوط به بهداشت دهانی می توانند به افزایش خطر پوسیدگی دندان و بیماری های لثه منجر شوند.
- احتمال تشکیل پلاک دندانی افزایش می یابد.
- ناترازی سطح دندان ها می تواند باعث ساییدگی ناهموار آن ها شود.
- اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) می تواند به درد فک و سردرد منجر شود.
- مشکلات گفتاری مانند دشواری در به زبان آوردن برخی کلمات یا مشکل در تلفظ برخی صداها می تواند وجود داشته باشد.
- ظاهر شدن دندان های کج یا شلوغ می تواند باعث مشکلات عزت نفس و اعتماد به نفس شود.
درباره انواع بایت دندان و ناهنجاری های آن بخوانید
علت پوسیدگی دندان در شلوغی و ازدحام دندان ها
شلوغی و ازدحام دندان ها می تواند باعث گیر کردن غذاها در بین دندان های کج و فشرده شود. این وضعیت باعث طولانی شدن زمان تمیز کردن دندان ها و افزایش احتمال پوسیدگی دندان می شود. بنابراین، درمان شلوغی و ازدحام دندان ها با کمک متخصص ارتودنسی می تواند باعث بهبود عملکرد دندان و بهبود بهداشت دهان گردد.
مزایای برطرف کردن شلوغی دندان ها
درمان به موقع و اصولی دندان های شلوغ نه تنها برای بهبود زیبایی طرح لبخند مفید است، بلکه برای حفظ سلامت دهان و دندان نیز اهمیت دارد. در ادامه، مزایای برطرف کردن شلوغی دندان ها توضیح داده شده اند:
- با ساده تر کردن تمیزی موثر دندان ها، بهداشت دهان را بهبود می بخشید.
- با کاهش خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مشکلات سلامت دهان و دندان را بهبود می بخشید.
- بهبود عملکرد کلی دهان و دندان مانند گاز گرفتن و جویدن از مزایای صاف کردن دندان های شلوغ است.
- صاف کردن دندان های شلوغ می تواند وضوح گفتار و تلفظ را بهبود بخشد.
- افزایش اعتماد به نفس و تقویت لبخند، یکی از مزایای اصلاحات درمانی اورکراودینگ است.
راه های درمان شلوغی دندان
با توجه به درجه روش های مختلفی برای تصحیح شلوغی و ازدحام دندان ها وجود دارند، که عبارتند از:
۱- درمان های ونیری
درمان های ونیری شامل استفاده از ونیرها یا پوسته های نازک و همرنگ با دندان ها می شوند که برای اصلاح مشکلات ظاهری و زیبایی به سطح دندان ها متصل می شوند. درمان های ونیری اغلب برای اصلاح نامنظمی و کجی دندان ها در مواردی که نیاز به اصلاح بسیار جزئی باشد، استفاده می شوند. دو نوع اصلی درمان های ونیری شامل لمینت دندان و کامپوزیت دندان هستند. برای مواردی که شدید باشند، استفاده از ارتودنسی لازم است.
۲- اصلاح شلوغ بودن دندان ها با ارتودنسی
بهترین راه برای اصلاح مشکل ها استفاده از روش های ارتودنسی می باشد. روش های ارتودنسی برای اصلاح عبارتند از:
۱- بریس های فلزی معمولی:
بریس های ارتودنسی فلزی معمولی شامل براکت های فلزی چسبیده به سطح جلوی دندان ها می شوند. بریس های فلزی معمولی رایج ترین انتخاب برای اصلاح اورکراودینگ یا شلوغی بیش از حد دندان ها هستند.
۲- بریس های لینگوال:
اگر نگران هستید که بریس های فلزی سنتی بر روی اعتماد به نفس یا زندگی روزمره شما تأثیر منفی بگذارد، استفاده از بریس های لینگوال می تواند یک گزینه مناسب برای شما باشد. بریس های لینگوال مانند بریس های فلزی معمولی دندان ها را صاف می‌کنند، با این تفاوت که براکت ها به پشت دندان ها چسبانده می شوند.
۳- بریس های دیمون:
بریس های دیمون به دلیل خود تنظیمی بودن براکت ها به عنوان سریع ترین روش نسبت به روش های سنتی ارتودنسی شناخته می شوند. بریس های دیمون با عملکرد عالی خود، به صورت خودکار شلوغی دندان ها را در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف می کنند. بریس های دیمون بسیار کم به اقدامات اضافی دندانپزشکی مانند وسیع کننده های کام یا کشیدن دندان نیاز پیدا می کنند. بیماران که از بریس های دیمون استفاده می کنند از راحتی و آرامش بیشتری برخوردار هستند.
۴- الاینر ارتودنسی:
الاینرها یا پلاک های شفاف ارتودنسی جزء روش های ارتودنسی نامرئی هستند که تحت عنوان “ارتودنسی نامرئی” شناخته می شوند. افرادی که تمایل به استفاده از دستگاه های ثابت ارتودنسی ندارند، می توانند با استفاده از این نوع پلاک های شفاف ارتودنسی شلوغی دندان های خود را درمان و اصطلاح کنند. انواع پلاک های ارتودنسی نامرئی عبارتند از:
- Invisalign
- Simpli5
- ClearCorrect
پلاک های شفاف ارتودنسی باید در طول روز بیش از ۲۰ ساعت استفاده شود و پس از آن نیز باید از نگهدارنده ها استفاده کرد. یکی از مزایای ارتودنسی نامرئی، قابلیت جابجایی دستگاه ها یا پلاک ها است.
بیشتر بدانید: نکاتی در مورد الاینرهای شفاف ارتودنسی که باید بدانید
تاثیر منفی شلوغی دندان ها بر دندان عقل
این مشکل می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر رشد و موقعیت دندان های عقل تأثیرگذار باشد. در صورتی که در فک فضای کافی برای رشد دندان های عقل وجود نداشته باشد، دندان های عقل ممکن است به صورت نهفته داخل لثه باقی بمانند و یا به صورت کج رشد کنند. این وضعیت می تواند منجر به مشکلات متعددی مانند درد، عفونت و ازدحام دندان های دیگر در فک گردد. بنابراین، مشاوره با ارتودنتیست و انجام درمان های مربوطه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
هزینه اصلاح ازدحام دندان ها
هزینه اصلاح ازدحام دندان ها بستگی به عوامل مختلفی مانند محل جغرافیایی، تخصص دندانپزشک، نوع درمان، شدت مشکلات دندانی و نوع استفاده از دستگاه های ارتودنسی دارد. برای اطلاع از هزینه های دقیق، بهتر است با ارتودنتیست مشاوره کنید.
سوالات متداول
۱- بهترین سن برای ارتودنسی دندان های شلوغ چیست؟
شروع درمان ارتودنسی در سن ۷ سالگی می تواند مشکلات اولیه را اصلاح کرده و از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند. اما تشخیص دقیق از طریق مشاوره با ارتودنتیست مشخص می گردد.
بیشتر بدانید: بهترین سن ارتودنسی با توجه به شرایطتان چیست؟
۲- آیا ممکن است که ازدحام بیش از حد دندان ها باعث ایجاد درد شوند؟
ازدحام بیش از حد دندان ها می تواند فشار و تنش بر روی دندان ها و بافت های لثه ایجاد کند، که این موضوع می تواند منجر به درد و مشکلات دندانی شود.
۳- آیا دندان های عقل می توانند باعث ایجاد مشکل شلوغی دندان ها شوند؟
بله، دندان های عقل می توانند به دلیل فشار و جابجایی آهسته که بر روی سایر دندان ها وارد می کنند، باعث ایجاد مشکلاتی مانند شلوغی و ازدحام دندان ها شوند.
۴- آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی دندان های شلوغ الزامی است؟
اگر فضای کافی برای ترتیب منظم دندان ها در فک بیمار وجود داشته باشد، معمولاً نیازی به کشیدن دندان نیست. اما اگر متخصص ارتودنسی تشخیص دهد که کشیدن یک یا چند دندان ضروری است، اغلب دندان های پوسیده یا خراب انتخاب می کند و از کشیدن دندان های سالم خودداری می کند. ارتودنتیست در حد امکان از کشیدن دندان طبیعی بیمار امتناع می کند، مگر در صورتی که بیمار دندان اضافی داشته باشد.
۵- آیا بر اثر حوادث و تصادفات ممکن است با اورکراودینگ مواجه شویم؟
علت اصلی شلوغی و ازدحام دندان ها معمولاً به خاطر کوچک فک و ارثی بودن این وضعیت می باشد. گاهی اوقات، تصادفات و ضربه ها نیز می توانند منجر به کج شدن دندان ها شوند، اما این اتفاق برای ایجاد شلوغی و ازدحام دندان ها بسیار نادر است.
۶- درمان ازدحام دندان ها با ارتودنسی بهتر است یا کامپوزیت؟
در مواردی که شلوغی و ازدحام دندان ها با ناهنجاری های فکی همراه هستند، کامپوزیت نمی تواند برای اصلاح دندان ها و فک موفق باشد. با استفاده از کامپوزیت نمی توان دندان ها را حرکت داد و در موقعیت صحیح قرار داد. بنابراین، کامپوزیت گزینه مناسبی برای درمان ازدحام دندان ها نیست.
